Sự cần thiết của việc xây dựng “đề kháng hai lớp” cho trẻ trong giai đoạn đầu đời

Mở đầu

Trong những năm đầu đời, hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, khiến bố mẹ luôn lo lắng về sức khỏe và khả năng chống lại bệnh tật của con. Việc xây dựng một hệ đề kháng vững chắc, đặc biệt là hệ “đề kháng hai lớp”, là vô cùng quan trọng để bảo vệ trẻ. Những lợi ích mà hệ đề kháng mạnh mẽ mang lại không chỉ giới hạn ở việc ngăn ngừa bệnh tật ngắn hạn, mà còn ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển và sức khỏe dài hạn của trẻ. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sâu hơn về lý do vì sao cần phải xây dựng hệ đề kháng hai lớp cho trẻ trong giai đoạn đầu đời, cũng như những phương pháp và bí quyết cụ thể để đạt được mục tiêu này.

Tham khảo/Tham vấn chuyên môn

Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh – Nội khoa – Nội tổng quát, Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Bắc Ninh đã cung cấp những thông tin y khoa quý báu cho bài viết. Bên cạnh đó, các nghiên cứu từ các tổ chức uy tín như World Health Organization (WHO) và American Academy of Pediatrics (AAP) cũng được sử dụng để đảm bảo tính chính xác và minh bạch của thông tin.

Tầm quan trọng của việc xây dựng đề kháng hai lớp cho trẻ ngay từ đầu đời

Tầm quan trọng của Hệ Miễn Dịch

Hệ miễn dịch được xem là “lớp khiên” tự nhiên của cơ thể, giúp chống lại những tác nhân gây bệnh từ môi trường. Hệ này bao gồm nhiều thành phần khác nhau như tế bào bạch cầu, tuyến lách, và cả các protein như kháng thể.

Hệ Miễn Dịch và Hệ Thống Kháng Thể

• Kháng thể (Antibody): Những protein được sản xuất bởi các tế bào plasma, có nhiệm vụ nhận diện và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus.
• Kháng thể IgG và IgA: Hai loại kháng thể này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ trẻ:
  • IgG: Chiếm khoảng 75% globulin miễn dịch trong máu, giúp trung hòa độc tố của vi sinh vật và gắn thẻ các mầm bệnh.
  • IgA: Chiếm khoảng 15% globulin miễn dịch trong huyết thanh, nhưng đồng thời cũng có mặt tại các dịch tiết như nước bọt, sữa mẹ, giúp ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn và virus.

Hệ Miễn Dịch Ở Trẻ Sơ Sinh và Trẻ Nhỏ

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, do đó, việc cung cấp và xây dựng đề kháng từ sớm là rất cần thiết.

• Bảo vệ từ mẹ: Trẻ nhận các kháng thể từ mẹ thông qua nhau thai và sữa mẹ.
• “Khoảng trống miễn dịch”: Giai đoạn từ 6 tháng đến 3 tuổi, khi các kháng thể tự nhiên từ mẹ giảm dần và trẻ chưa kịp sản xuất đủ kháng thể cho riêng mình.

Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Hệ Miễn Dịch Của Trẻ

• Trẻ sinh mổ: Trẻ sinh mổ có nguy cơ cao hơn về mất cân đối hệ vi sinh đường ruột và khả năng nhận ít kháng thể do mẹ gặp khó khăn trong việc cho con bú sau sinh mổ.
• Sữa mẹ và sữa non: Sữa non là nguồn dinh dưỡng chứa nhiều kháng thể IgA và IgG, rất cần thiết cho hệ miễn dịch của trẻ.

Phương Pháp Tăng Cường Đề Kháng Hai Lớp Cho Trẻ

Cho trẻ bú sữa mẹ

Sữa mẹ là nguồn cung cấp dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là trong 6 tháng đầu đời. Đồng thời, sữa mẹ còn chứa nhiều kháng thể IgA và IgG giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ.

• IgA trong sữa mẹ: Chiếm 89,7% trong sữa non và 87,7% trong sữa thường, giúp bao phủ đường hô hấp và đường ruột.
• IgG trong sữa mẹ: Được truyền qua nhau thai và tiếp tục cung cấp qua sữa mẹ.

Dinh dưỡng và các giải pháp thay thế

• Sữa non 24 giờ: Giàu kháng thể và các dưỡng chất thiết yếu, hỗ trợ bảo vệ trẻ tốt hơn so với sữa non 48 giờ hay 72 giờ.
• Dinh dưỡng bổ sung: Các sản phẩm dinh dưỡng chứa HMO, FOS, probiotics như Bifidobacterium, BB-12, và Lactobacillus fermentum CECT5716 có khả năng kháng khuẩn và điều hòa miễn dịch.

Vai Trò Của Việc Thực Hiện “Da kề da” Sau Khi Sinh

Thực hiện việc da kề da giữa mẹ và bé ngay sau khi sinh có thể giúp:

• Điều hòa thân nhiệt, nhịp thở và nhịp tim của bé.
• Thúc đẩy việc sản xuất sữa mẹ và khả năng bú của bé.
• Tăng sự gắn kết giữa mẹ và bé, đồng thời hỗ trợ hệ miễn dịch của bé.

Các Thông Tin và Câu Hỏi Quan Trọng

1. Hệ Miễn Dịch Của Trẻ Sinh Mổ Khác Như Thế Nào So Với Trẻ Sinh Thường?

Trả lời:

Hệ miễn dịch của trẻ sinh mổ thường gặp nhiều bất lợi hơn so với trẻ sinh thường do mất cơ hội tiếp xúc với lợi khuẩn từ âm đạo của mẹ và có thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận sữa mẹ ngay sau sinh.

Giải thích:

• Mất cân đối hệ vi sinh đường ruột: Trẻ sinh mổ không tiếp xúc với lợi khuẩn từ âm đạo mẹ, dễ tiếp xúc với vi khuẩn có hại từ môi trường bệnh viện, gây mất cân đối hệ vi sinh đường ruột, ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.
• Truyền khuẩn từ mẹ qua đường âm đạo trong sinh thường: Trẻ sinh thường nhận được lợi khuẩn từ mẹ qua đường âm đạo, hỗ trợ phát triển hệ vi sinh đường ruột và hệ miễn dịch.
• Khả năng tiếp xúc da kề da và bú mẹ ngay sau sinh: Trẻ sinh thường có thể tiếp xúc da kề da với mẹ ngay sau sinh, giúp điều hòa thân nhiệt, thúc đẩy sữa mẹ tiết ra nhanh chóng, hỗ trợ hệ miễn dịch.

Hướng dẫn:

• Đối với trẻ sinh mổ: Đánh giá khả năng cho con bú ngay sau khi sinh mổ và thực hiện da kề da sớm nhất có thể.
• Dùng sữa non 24 giờ nếu cần thay thế: Trong trường hợp không thể cho bú ngay, sử dụng sữa non 24 giờ hoặc các sản phẩm dinh dưỡng thay thế chứa kháng thể.

2. Làm Thế Nào Để Xây Dựng Hệ Miễn Dịch Vững Chắc Cho Trẻ Trong Giai Đoạn Đầu Đời?

Trả lời:

Việc xây dựng hệ miễn dịch vững chắc cho trẻ chủ yếu dựa vào việc cung cấp dinh dưỡng đầy đủ và cho trẻ bú mẹ ít nhất 6 tháng đầu đời, kết hợp với tiêm phòng đầy đủ.

Giải thích:

• Cho trẻ bú mẹ: Sữa mẹ chứa các kháng thể IgA và IgG, giúp bảo vệ trẻ khỏi bệnh tật
• Cung cấp sữa non: Sữa non chứa lượng lớn các kháng thể, chất dinh dưỡng cần thiết để giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch ngay từ giai đoạn đầu đời.
• Bổ sung dinh dưỡng thay thế: Sử dụng các sản phẩm dinh dưỡng có chứa các thành phần như HMO, FOS, probiotics hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch.

Hướng dẫn:

• Theo dõi sức khỏe và dinh dưỡng của trẻ hàng tuần hoặc hàng tháng: Đảm bảo trẻ nhận đủ dinh dưỡng, kháng thể và sức khỏe tốt.
• Tiêm phòng đầy đủ: Đảm bảo trẻ được tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine theo khuyến cáo của bác sĩ để hỗ trợ hệ miễn dịch.

3. Lợi Ích Cụ Thể Của Việc Cho Trẻ Bú Sữa Mẹ Là Gì?

Trả lời:

Cho trẻ bú sữa mẹ không chỉ cung cấp dinh dưỡng tối ưu mà còn tăng cường hệ miễn dịch, giúp trẻ chống lại các bệnh lý nhiễm trùng và phát triển toàn diện.

Giải thích:

• Chứa kháng thể IgA và IgG: Sữa mẹ chứa lượng lớn kháng thể IgA và IgG, giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch.
• Dinh dưỡng tối ưu: Sữa mẹ chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ trong 6 tháng đầu đời.
• Giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nhiễm trùng: Trẻ bú mẹ thường ít mắc các bệnh nhiễm trùng hơn như tiêu chảy, viêm phổi, hen suyễn, nhiễm trùng tai.

Hướng dẫn:

• Nuôi con bằng sữa mẹ ít nhất 6 tháng đầu đời: Đặc biệt trong 6 tháng đầu đời, mẹ nên cố gắng cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn.
• Hỗ trợ khi gặp khó khăn: Trong trường hợp gặp khó khăn trong việc cho bú, luôn tham khảo ý kiến của nhân viên y tế hoặc các chuyên gia dinh dưỡng để có giải pháp hợp lý.

Kết luận và khuyến nghị

Kết luận

Ở giai đoạn đầu đời, việc xây dựng hệ đề kháng hai lớp cho trẻ là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe và tăng cường khả năng chống lại bệnh tật. Cho trẻ bú mẹ và đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ không chỉ giúp cung cấp kháng thể cần thiết mà còn thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ. Việc tăng cường hệ miễn dịch từ sớm sẽ giúp trẻ có nền tảng sức khỏe vững chắc, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống lâu dài.

Khuyến nghị

Tidak hanya mendorong orang tua untuk memberikan ASI kepada bayi mereka, tetapi juga memperhatikan kebutuhan nutrisi tambahan jika diperlukan. Tiêm phòng đầy đủ và duy trì tiếp xúc da kề da với trẻ ngay sau sinh cũng rất quan trọng. Với những phân tích và hướng dẫn đã được nêu trong bài viết, hi vọng rằng các bậc phụ huynh sẽ sớm có biện pháp hợp lý để bảo vệ và nâng cao sức đề kháng cho con mình. Hãy luôn lắng nghe những chỉ dẫn từ các chuyên gia y tế và thực hiện các biện pháp chăm sóc sức khỏe toàn diện cho trẻ.

Tài liệu tham khảo

1. How your baby’s immune system develops https://www.pregnancybirthbaby.org.au/how-your-babys-immune-system-develops
2. Immunoglobulins https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30035936/
3. Immunoglobulins https://pathologytestsexplained.org.au/ptests-pro.php?q=Immunoglobulins
4. Immunoglobulins Blood Test https://medlineplus.gov/lab-tests/immunoglobulins-blood-test/
5. ANTIBODY https://www.genome.gov/genetics-glossary/Antibody
6. Antibodies https://my.clevelandclinic.org/health/body/22971-antibodies
7. Immune Response in Human Pathology: Infections Caused by Bacteria, Viruses, Fungi, and Parasites https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7123078/
8. What Are the 5 Types of Antibodies? https://www.verywellhealth.com/antibody-isotypes-3132614
9. What Age Is a Child’s Immune System Fully Developed? https://spermidinelife.us/blogs/news/what-age-is-a-childs-immune-system-fully-developed
10. Maternal Immunoglobulins in Infants—Are They More Than Just a Form of Passive Immunity? https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7248395/
11. Transient hypogammaglobulinemia infancy https://primaryimmune.org/understanding-primary-immunodeficiency/types-of-pi/transient-hypogammaglobulinemia-infancy
12. Immunoglobulins (Antibodies) in Breast Milk https://www.verywellfamily.com/immunoglobulins-antibodies-in-breast-milk-431993#:~:text=Secretory%20immunoglobulin%20A%20(IgA)%20is,of%20IgA%20from%20breast%20milk
13. Chuyên gia nhi khoa chỉ cách lấp đầy ‘khoảng trống miễn dịch’ cho trẻ https://moh.gov.vn/tin-lien-quan/-/asset_publisher/vjYyM7O9aWnX/content/chuyen-gia-nhi-khoa-chi-cach-lap-ay-khoang-trong-mien-dich-cho-tre?inheritRedirect=false
14. C-Section Birth Associated with Numerous Health Conditions https://www.center4research.org/c-section-birth-health-risks/
15. The Interplay between the Gut Microbiome and the Immune System in the Context of Infectious Diseases throughout Life and the Role of Nutrition in Optimizing Treatment Strategies https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8001875/#:~:text=With%2070%E2%80%9380%25%20of%20immune,the%20local%20mucosal%20immune%20system
16. Breastfeeding and Delayed Milk Production https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=breastfeeding-and-delayed-milk-production-90-P02655
17. Breastfeeding after a caesarean birth https://www.nct.org.uk/baby-toddler/feeding/early-days/breastfeeding-after-caesarean-birth
18. Skin-to-skin contact with your newborn https://www.nhs.uk/start-for-life/baby/baby-basics/caring-for-your-baby/skin-to-skin-contact-with-your-newborn/
19. Association of Caesarean delivery and breastfeeding difficulties during the delivery hospitalization: a community-based cohort of women and full-term infants in Alberta, Canada https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9849537/
20. Immunoglobulins Content in Colostrum, Transitional and Mature Milk of Bangladeshi Mothers: Influence of Parity and Sociodemographic Characteristics https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8258836/
21. Hurley WL (2003). In: Fox PF, McSweeney PLH (eds). Advanced dairy chemistry: 1, proteins, 3rd Kluwer Academic, NY. pp 421–447, Ch 9.
22. Analysis of bovine immunoglobulin G in milk, colostrum and dietary supplements: a review https://link.springer.com/article/10.1007/s00216-007-1391-z#citeas
23. Breastfeeding Benefits Both Baby and Mom https://www.cdc.gov/nccdphp/dnpao/features/breastfeeding-benefits/index.html#:~:text=Breastfeeding%20can%20help%20protect%20babies,ear%20infections%20and%20stomach%20bugs