Mở đầu
Ngày nay, ung thư vú là một trong những căn bệnh ác tính phổ biến nhất, đặc biệt là ở phụ nữ. Theo thống kê, phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư vú cao gấp 100 lần so với nam giới, và bệnh thường gặp ở độ tuổi từ 40 đến 60. Tuy nhiên, ít ai biết rằng những thói quen hằng ngày có thể âm thầm góp phần gia tăng nguy cơ mắc căn bệnh này.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những thói quen xấu nào có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú, tại sao chúng lại có tác động như vậy, và cách phòng tránh chúng. Đồng thời, bài viết cũng sẽ cung cấp các thông tin về các nghiên cứu khoa học liên quan, cùng những lời khuyên từ các chuyên gia y tế để chúng ta có thể bảo vệ sức khỏe tốt hơn.
Nội dung từ các bài viết trên VietMek.com chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên, chẩn đoán hoặc điều trị y tế chuyên nghiệp. Vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi áp dụng bất kỳ thông tin nào từ bài viết này.
Tham khảo/Tham vấn chuyên môn:
Bài viết này tham khảo từ các chuyên gia uy tín như TS, BS. Nguyễn Thu Hương từ Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City và các nghiên cứu y học đáng tin cậy khác.
Nguyên nhân gây ung thư vú từ những thói quen hằng ngày
Chế độ ăn uống và lối sống
Nguyên nhân đầu tiên cần nhắc đến là chế độ ăn uống và lối sống. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn nhiều chất béo, tiêu thụ nhiều đồ ngọt, cùng việc sử dụng các chất kích thích như rượu, bia và thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú.
- Rượu và bia: Phụ nữ sử dụng rượu bia có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn những người không uống, đặc biệt là khi sử dụng hàng ngày.
- Chế độ ăn nhiều chất béo và đường: Những người có chế độ ăn nhiều chất béo và đường có nguy cơ mắc các bệnh ung thư, bao gồm cả ung thư vú, cao hơn so với người duy trì chế độ ăn cân bằng.
- Thuốc lá: Hút thuốc lá không chỉ gây hại đến phổi mà còn gây nguy cơ mắc ung thư vú.
Cụ thể, theo nghiên cứu của Hiệp hội Ung thư Mỹ, việc tiêu thụ quá nhiều rượu bia có liên quan đến sự gia tăng nguy cơ mắc ung thư vú do rượu có khả năng tăng mức estrogen và các hormone khác liên quan đến thụ thể estrogen tích trữ ở các mô vú.
Ví dụ:
Chị Minh, một phụ nữ 45 tuổi làm nghề văn phòng, có thói quen uống ba lon bia mỗi ngày sau giờ làm để “giải stress”. Sau khi được phát hiện mắc ung thư vú giai đoạn đầu, chị Minh đã giảm hẳn lượng tiêu thụ rượu bia và bắt đầu thay đổi chế độ ăn uống cùng lối sống lành mạnh hơn.
Ít vận động thể chất
Một nguyên nhân khác liên quan đến lối sống là sự ít vận động thể chất. Một cuộc sống ít vận động có thể dẫn đến thừa cân, béo phì, và đây lại là một yếu tố nguy cơ nghiêm trọng của ung thư vú.
- Ít vận động thể chất: Theo các nhà nghiên cứu tại Viện Ung thư Quốc gia Mỹ, phụ nữ có lối sống ít vận động có khả năng mắc ung thư vú cao hơn 20-25% so với những người thường xuyên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
- Thừa cân và béo phì: Béo phì có liên quan mật thiết đến việc gia tăng estrogen sản sinh từ mỡ thừa, và điều này ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển ung thư vú.
Hướng dẫn:
Để giảm thiểu nguy cơ, hãy bắt đầu với những hoạt động đơn giản như đi bộ, đạp xe, hoặc tập yoga. Việc duy trì chế độ tập luyện có thể giúp bạn kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ mắc ung thư.
Sử dụng liệu pháp hormone và thuốc tránh thai
Các liệu pháp hormone thay thế và thuốc tránh thai cũng đã được liên kết với tăng nguy cơ mắc ung thư vú.
- Thuốc tránh thai: Phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày trong thời gian dài có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn so với những người không dùng.
- Liệu pháp hormone thay thế: Sử dụng hormone thay thế sau mãn kinh cũng là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, sử dụng các biện pháp hormone này có thể làm tăng nguy cơ ung thư do chúng kích thích hoạt động của tuyến vú.
Ví dụ:
Chị Hoa, 52 tuổi, đã sử dụng liệu pháp hormone thay thế sau mãn kinh để giảm triệu chứng khó chịu. Sau khi tìm hiểu về các nguy cơ liên quan đến ung thư vú, chị đã quyết định thay thế liệu pháp này bằng các biện pháp không hormone và kiểm tra sức khỏe đều đặn.
Yếu tố di truyền và tiền sử gia đình
Một số trường hợp ung thư vú có liên quan đến yếu tố di truyền hoặc tiền sử gia đình.
- Gene BRCA1 và BRCA2: Những người có đột biến ở hai gene này có nguy cơ mắc ung thư vú cao gấp 5-6 lần so với người bình thường.
- Tiền sử gia đình: Nếu có người thân trong gia đình mắc ung thư vú, nguy cơ mắc bệnh của bạn cũng tăng lên.
Ví dụ:
Bà Lan, 55 tuổi, có ba mẹ và chị gái đều đã trải qua phẫu thuật ung thư vú. Nhờ biết rõ về nguy cơ di truyền, bà Lan đã chủ động xét nghiệm và phát hiện mình cũng có gene đột biến BRCA1, từ đó chủ động trong việc tầm soát định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ.
Các phương pháp phòng ngừa ung thư vú
Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống
- Hạn chế rượu bia và thuốc lá: Giảm thiểu tối đa tiêu thụ rượu bia và không hút thuốc là biện pháp đầu tiên mà bạn nên thực hiện.
- Chế độ ăn lành mạnh: Tập trung vào việc tiêu thụ các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như rau xanh, trái cây, các loại hạt và giảm lượng đường cùng chất béo xấu.
- Vận động thường xuyên: Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để tập thể dục.
Sử dụng liệu pháp hormone thay thế an toàn
- Tư vấn y tế kỹ lưỡng: Trước khi sử dụng bất kỳ liệu pháp hormone nào, hãy tư vấn với bác sĩ để có phương pháp an toàn và hiệu quả.
- Giảm liều và thời gian sử dụng: Sử dụng liệu pháp hormone với liều thấp nhất và thời gian ngắn nhất có thể.
Tầm soát và xét nghiệm di truyền
- Thực hiện xét nghiệm di truyền: Đối với những người có tiền sử gia đình mắc ung thư vú, xét nghiệm gene BRCA1 và BRCA2 là cần thiết.
- Thực hiện tầm soát định kỳ: Đặc biệt là với phụ nữ trên 40 tuổi hoặc có nguy cơ cao.
Các câu hỏi phổ biến liên quan đến ung thư vú
1. Tại sao phụ nữ lớn tuổi có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn?
Trả lời:
Phụ nữ lớn tuổi có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn do thời gian dài tiếp xúc với hormone estrogen.
Giải thích:
Hormone estrogen, thụ thể tích trữ trong mô vú của phụ nữ, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của tế bào ung thư vú. Với thời gian sống, mức độ tiếp xúc với hormone này tăng lên, dẫn đến nguy cơ ung thư vú cao hơn ở phụ nữ lớn tuổi.
Hướng dẫn:
Phụ nữ nên thực hiện tầm soát định kỳ và giữ lối sống lành mạnh để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
2. Thuốc tránh thai có thực sự tăng nguy cơ ung thư vú?
Trả lời:
Có, sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú.
Giải thích:
Thuốc tránh thai chứa hormone có thể kích thích mô tuyến vú, làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú. Đặc biệt, nếu sử dụng liên tục trong nhiều năm.
Hướng dẫn:
Nên thảo luận với bác sĩ về lựa chọn phương pháp tránh thai phù hợp và đánh giá lợi ích – rủi ro của mỗi phương pháp.
3. Tại sao ít vận động lại tăng nguy cơ ung thư vú?
Trả lời:
Ít vận động dẫn đến thừa cân và béo phì, đây là yếu tố nguy cơ của ung thư vú.
Giải thích:
Thừa cân và béo phì có liên quan đến mức độ gia tăng hormone estrogen trong cơ thể, từ đó tăng nguy cơ phát triển ung thư vú. Ngoài ra, ít vận động cũng hạn chế khả năng oxi hóa và thải độc của cơ thể.
Hướng dẫn:
Hãy tạo thói quen tập thể dục hàng ngày với ít nhất 30 phút hoạt động thể chất để duy trì cân nặng và giảm nguy cơ ung thư.
Kết luận và khuyến nghị
Kết luận
Những thói quen hàng ngày như uống rượu bia, hút thuốc lá, ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh cùng với việc sử dụng liệu pháp hormone thay thế và yếu tố di truyền đều có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú. Hiểu biết và nhận thức đúng về những nguy cơ này có thể giúp bạn thay đổi lối sống và phòng tránh bệnh hiệu quả.
Khuyến nghị
Hãy duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân bằng, hạn chế rượu bia và thuốc lá, và tập thể dục đều đặn. Đặc biệt, nếu bạn có yếu tố di truyền hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh, nên thực hiện xét nghiệm di truyền và tầm soát thường xuyên để phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Chúng ta có thể đồng hành cùng nhau, hỗ trợ nhau phòng tránh và kiểm soát căn bệnh ung thư vú, bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người thân yêu.
Tài liệu tham khảo
- American Cancer Society. (2021). Breast Cancer Facts & Figures. Link
- World Health Organization. (2020). Hormone Replacement Therapy and Cancer Risk. Link
- National Cancer Institute. Physical Activity and Cancer. Link
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2019). What Can I Do to Reduce My Breast Cancer Risk? Link
- Nguyễn Thu Hương, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.