Những Rủi Ro Có Thể Xảy Ra Sau Khi Phẫu Thuật Thoát Vị Đĩa Đệm

Mở đầu

Chào bạn đọc thân mến! Thoát vị đĩa đệm không phải là một cụm từ xa lạ đối với nhiều người trong chúng ta. Đây là một bênh lý khá phổ biến, gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người mắc phải. Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm, nhưng phẫu thuật vẫn là lựa chọn cuối cùng khi các phương pháp khác không còn hiệu quả. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mà phẫu thuật mang lại, không ít bệnh nhân phải đối mặt với các biến chứng sau mổ thoát vị đĩa đệm. Vậy những rủi ro này là gì? Làm thế nào để giảm thiểu chúng? Đó là những câu hỏi mà chúng ta sẽ cùng nhau khám phá qua bài viết sau.

Tham khảo/Tham vấn chuyên môn:

Bài viết này tổng hợp từ các nguồn uy tín như Vinmec, Mayo Clinic, và nhiều nghiên cứu khoa học từ các tổ chức y tế hàng đầu thế giới.

Khi nào nên phẫu thuật thoát vị đĩa đệm?

Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm không phải là biện pháp điều trị đầu tiên mà bác sĩ lựa chọn cho bệnh nhân. Thực tế, phẫu thuật chỉ được chỉ định trong những trường hợp đặc biệt:

Khi điều trị không xâm lấn không hiệu quả

• Thời gian điều trị kéo dài: Bệnh nhân đã trải qua quá trình điều trị không xâm lấn trong vòng từ 5 đến 8 tuần nhưng không có kết quả khả quan.
• Cơn đau gia tăng: Cơn đau thoát vị đĩa đệm không giảm mà ngày càng trở nên nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
• Phong bế dây thần kinh: Bệnh nhân có dấu hiệu chèn ép dây thần kinh, như cảm giác tê bì, yếu cơ hoặc đau lan xuống chân.

Khi tổn thương đĩa đệm nghiêm trọng

• Rách bao xơ: Nhân nhầy của đĩa đệm trào ra ngoài, đè nén vào dây thần kinh gây đau đớn nghiêm trọng.
• Thoát đĩa đệm cấp độ 3 hoặc 4: Giai đoạn bệnh ở mức độ nặng, không thể điều trị bằng phương pháp khác ngoài phẫu thuật.

Tuy phẫu thuật có thể giúp bệnh nhân thoát khỏi những cơn đau dữ dội do thoát vị đĩa đệm gây ra, nhưng cũng đi kèm với những biến chứng không mong muốn. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về các biến chứng này trong phần tiếp theo.

Một số biến chứng phổ biến sau khi phẫu thuật thoát vị đĩa đệm

Mặc dù phẫu thuật thoát vị đĩa đệm là một kỹ thuật tiên tiến giúp giảm đau và tăng cường chất lượng cuộc sống, nhưng nó cũng mang theo một số rủi ro và biến chứng mà bệnh nhân cần phải đối mặt.

Biến chứng nhiễm trùng

Một trong những biến chứng phổ biến nhất sau khi phẫu thuật là nhiễm trùng. Mặc dù các bác sĩ luôn tuân thủ quy trình vô trùng nghiêm ngặt, nhưng nguy cơ nhiễm trùng vẫn tồn tại.

• Nhiễm trùng bề mặt: Thường xuất hiện tại vùng da nơi đặt vết mổ. Nhiễm trùng này thường kiểm soát được bằng việc sử dụng kháng sinh.
• Nhiễm trùng sâu: Nghiêm trọng hơn và khó kiểm soát hơn. Bệnh nhân có thể cần phải thực hiện một cuộc phẫu thuật khác để giải quyết tình trạng này.

Ví dụ: Bệnh nhân bị nhiễm trùng sâu có thể cần phải rút nhân nhầy ra và làm sạch vùng bị nhiễm trùng để tránh biến chứng nguy hiểm tới tính mạng.

Nguy cơ thoái hóa cột sống

Sau phẫu thuật, vùng cột sống bị tổn thương có nguy cơ cao bị thoái hóa. Điều này xảy ra khi khu vực gần đĩa đệm bị tổn thương hoặc chịu tải trọng quá lớn.

• Tăng nguy cơ thoái hóa: Các đĩa đệm lân cận có nguy cơ bị thoái hóa do cột sống phải chịu thêm tải trọng từ đĩa đệm bị cắt bỏ.
• Suy giảm chất lượng cột sống: Cột sống mất dần khả năng hỗ trợ và giảm chịu đựng, dẫn đến các vấn đề về thoái hóa xương và khớp.

Ví dụ: Bệnh nhân mổ thoát vị đĩa đệm trẻ tuổi có thể gặp các biến chứng thoái hóa cột sống sớm nếu không tuân thủ chế độ tập luyện và chăm sóc sau phẫu thuật.

Nguy cơ tái phát bệnh

Một tỷ lệ không nhỏ các ca phẫu thuật thoát vị đĩa đệm gặp phải tình trạng tái phát. Đặc biệt là khi nhân nhầy của đĩa đệm tiếp tục tràn ra sau khi được lấy đi.

• Tỷ lệ tái phát: Có khoảng 15% bệnh nhân có nguy cơ tái phát thoát vị đĩa đệm sau khi đã phẫu thuật.
• Rủi ro rách bao xơ: Khi đã từng mắc thoát vị đĩa đệm, khả năng tái rách bao xơ là rất cao.

Ví dụ: Bệnh nhân từng bị thoát vị đĩa đệm một lần có khả năng tái phát bệnh nếu không tuân thủ chế độ chăm sóc sau mổ hoặc thực hiện các hoạt động thể lực quá sớm.

Như vậy, mặc dù phẫu thuật thoát vị đĩa đệm có thể giúp bệnh nhân loại bỏ cơn đau và cải thiện chất lượng cuộc sống, nhưng cũng đồng thời mang theo nhiều rủi ro và biến chứng. Do đó, việc chăm sóc sau mổ cực kỳ quan trọng.

Hạn chế các biến chứng sau khi phẫu thuật thoát vị đĩa đệm

Để giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra sau khi phẫu thuật thoát vị đĩa đệm, bệnh nhân cần chú ý đến chế độ sinh hoạt và chăm sóc bản thân.

Nghỉ ngơi và vận động nhẹ nhàng

Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần có thời gian nghỉ ngơi để phục hồi.

• Nghỉ ngơi: Cần dành ít nhất 1-2 tuần để nghỉ ngơi hoàn toàn, tránh động mạnh trong giai đoạn đầu.
• Vận động nhẹ nhàng: Sau giai đoạn nghỉ ngơi, có thể bắt đầu vận động nhẹ nhàng như đi bộ, hoặc thực hiện các bài tập vật lý trị liệu dưới sự chỉ dẫn của chuyên gia.

Ví dụ: Bạn có thể bắt đầu bằng việc đi bộ ngắn mỗi ngày, tăng dần quãng đường khi cảm thấy cơ thể đã ổn định.

Chế độ dinh dưỡng khoa học

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và ngăn ngừa biến chứng sau phẫu thuật:

• Tăng cường vitamin và khoáng chất: Cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất như canxi, vitamin D để giúp xương và khớp nhanh chóng phục hồi.
• Tránh thực phẩm gây viêm: Hạn chế các loại thực phẩm cay nóng, thực phẩm chứa nhiều đường và chất béo bão hòa.

Ví dụ: Bổ sung các thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, cá ngừ sẽ giúp giảm viêm và hỗ trợ phục hồi mô sụn.

Theo dõi y tế định kỳ

Để kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe sau phẫu thuật, bệnh nhân cần thường xuyên thăm khám định kỳ:

• Kiểm tra định kỳ: Thực hiện thăm khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi tình trạng vết mổ, cũng như đánh giá tổng thể tình trạng cột sống.
• Trao đổi với bác sĩ: Nếu có dấu hiệu bất thường, cần thông báo kịp thời với bác sĩ để có biện pháp xử lý phù hợp.

Ví dụ: Định kỳ 3 tháng một lần, bạn nên đến bệnh viện kiểm tra lại tình trạng cột sống và nghe lời khuyên từ bác sĩ chuyên môn.

Các câu hỏi phổ biến liên quan đến Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm

1. Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm có đau không?

Trả lời:

Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm thường được thực hiện dưới gây mê toàn thân, do đó bệnh nhân sẽ không cảm nhận được đau đớn trong quá trình mổ. Tuy nhiên, sau khi tỉnh dậy, việc cảm thấy đau và khó chịu là điều không tránh khỏi.

Giải thích:

Quá trình phẫu thuật thoát vị đĩa đệm bao gồm việc lấy đi một phần hoặc toàn bộ đĩa đệm bị thoát vị, giảm áp lực lên dây thần kinh. Do đó sau mổ, cơ thể cần thời gian để hồi phục và thích nghi. Đau sau phẫu thuật thường kéo dài từ 1-2 tuần, nhưng mức độ đau sẽ giảm dần theo thời gian. Các bác sĩ thường kê đơn thuốc giảm đau và kháng viêm để bệnh nhân có thể dễ dàng chịu đựng.

Hướng dẫn:

• Uống thuốc theo chỉ định: Bệnh nhân nên uống thuốc giảm đau và kháng viêm theo đúng chỉ định của bác sĩ để giảm bớt đau đớn sau mổ.
• Chườm lạnh: Sử dụng túi chườm lạnh có thể giúp giảm sưng và đau tại vùng mổ.
• Tăng cường vận động nhẹ nhàng: Sau khi hết đau cấp tính, bệnh nhân nên bắt đầu với các bài tập vận động nhẹ nhàng để nhanh chóng phục hồi.

2. Sau phẫu thuật thoát vị đĩa đệm bao lâu thì có thể làm việc trở lại?

Trả lời:

Thời gian để trở lại làm việc sau phẫu thuật thoát vị đĩa đệm phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, loại công việc và tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân. Thông thường, sau khoảng 4-6 tuần, bệnh nhân có thể bắt đầu làm công việc nhẹ nhàng.

Giải thích:

• Công việc nhẹ nhàng: Đối với công việc văn phòng, ngồi nhiều, bệnh nhân có thể trở lại làm việc sau 4-6 tuần, tuỳ theo sự đồng ý của bác sĩ điều trị.
• Công việc nặng: Đối với công việc đòi hỏi sức lực nhiều như công nhân, người lao động chân tay, thời gian nghỉ phục hồi có thể kéo dài từ 3-6 tháng hoặc lâu hơn tùy tình trạng hồi phục.

Ví dụ: Một người làm việc văn phòng có thể quay lại làm việc sau 4 tuần, nhưng người lao động cần vận động nhiều có thể phải nghỉ dài hơn để đảm bảo vết mổ hoàn toàn hồi phục.

Hướng dẫn:

• Tham vấn bác sĩ: Trước khi trở lại làm việc, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo rằng cơ thể đã hoàn toàn sẵn sàng.
• Chỉnh tư thế: Khi làm việc, chú ý giữ tư thế ngồi đúng, tránh ngồi lâu một chỗ mà nên đứng dậy vận động thường xuyên.
• Biện pháp hỗ trợ: Sử dụng ghế công thái học, đệm lưng để hỗ trợ cột sống, giảm áp lực lên vùng mổ.

3. Tại sao phẫu thuật thoát vị đĩa đệm lại có nguy cơ tái phát?

Trả lời:

Tái phát sau phẫu thuật thoát vị đĩa đệm là một vấn đề khá phổ biến, nguyên nhân chính là do các đĩa đệm khác hoặc cùng đĩa đệm bị thoát vị lại sau một thời gian.

Giải thích:

• Đĩa đệm khác thoát vị: Các đĩa đệm khác trong cột sống có thể bị thoát vị do áp lực và tải trọng không được chia đều sau phẫu thuật, đặc biệt là nếu bệnh nhân không tuân thủ các chỉ dẫn sau phẫu thuật.
• Thói quen sinh hoạt: Việc không điều chỉnh thói quen sinh hoạt như ngồi lâu, nâng vật nặng, không nghỉ ngơi đủ cũng là nguyên nhân gây tái phát.
• Thiếu đáp ứng điều trị: Một số ít trường hợp, phẫu thuật không thể giải quyết triệt để tình trạng thoát vị, dẫn đến nguy cơ tái phát cao.

Ví dụ: Một bệnh nhân không tuân thủ lối sống lành mạnh và các chỉ dẫn sau phẫu thuật như tránh các hoạt động gây áp lực lên cột sống, rất dễ dẫn đến tái phát thoát vị đĩa đệm.

Hướng dẫn:

• Thay đổi lối sống: Áp dụng lối sống lành mạnh, tránh các hoạt động có nguy cơ gây áp lực lên cột sống.
• Tập trị liệu vật lý: Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu thường xuyên để tăng cường sức mạnh cơ bắp và hỗ trợ cột sống.
• Theo dõi sức khỏe định kỳ: Đi khám định kỳ theo chỉ dẫn của bác sĩ để kịp thời phát hiện dấu hiệu tái phát và có biện pháp xử lý.

Kết luận và khuyến nghị

Kết luận

Bài viết đã cung cấp cho bạn đọc cái nhìn tổng quan về những rủi ro có thể xảy ra sau khi phẫu thuật thoát vị đĩa đệm. Chúng ta đã thảo luận về thời điểm nào nên phẫu thuật, những biến chứng phổ biến sau phẫu thuật như nhiễm trùng, thoái hóa cột sống và tái phát bệnh. Thêm vào đó, việc chăm sóc và thay đổi lối sống sau phẫu thuật rất quan trọng để giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra.

Khuyến nghị

Đối với những ai đang hoặc sẽ trải qua phẫu thuật thoát vị đĩa đệm, điều quan trọng là phải tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ và đảm bảo một lối sống lành mạnh. Hãy chú ý đến chế độ dinh dưỡng, tập vật lý trị liệu và kiểm tra sức khỏe định kỳ để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra suôn sẻ. Đặt biệt, không bạn không nên thực hiện phẫu thuật nếu không thực sự cần thiết và nên cân nhắc các phương pháp điều trị khác trước khi quyết định phẫu thuật.

Tài liệu tham khảo

1. “Biến Chứng Sau Mổ Thoát Vị Đĩa Đệm – Những Điều Bạn Cần Biết”, Vinmec, https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/bien-chung-sau-mo-thoat-vi-dia-dem-co-gap-vi/
2. “Herniated Disc Surgery”, Mayo Clinic, https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/herniated-disk-surgery/about/pac-20384931