Mẹ bầu cần biết: những mốc siêu âm thai quan trọng bạn không nên bỏ lỡ

Tham khảo/Tham vấn chuyên môn:

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Nguyễn Ngọc Tú, Khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Mục lục nội dung

Mở đầu:

Chào bạn! Khi bạn biết mình sắp trở thành mẹ, chắc hẳn bạn sẽ có rất nhiều câu hỏi và lo lắng. Một trong những thắc mắc mà nhiều mẹ bầu hay hỏi là tầm quan trọng của việc siêu âm thai và những mốc siêu âm nào không nên bỏ lỡ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cùng bạn điểm qua những mốc siêu âm thai quan trọng mà bất kỳ mẹ bầu nào cũng nên chú ý. Những thông tin này không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về thai kỳ của mình mà còn giúp đảm bảo sức khỏe tối ưu cho cả mẹ và bé.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm

Nội dung từ các bài viết trên VietMek.com chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên, chẩn đoán hoặc điều trị y tế chuyên nghiệp. Vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi áp dụng bất kỳ thông tin nào từ bài viết này.

Siêu âm khi mang thai là một công cụ không thể thiếu, giúp bác sĩ theo dõi sự phát triển của thai nhi một cách toàn diện. Điều này bao gồm việc phát hiện sớm các bất thường, từ đó có các biện pháp can thiệp kịp thời và chính xác. Hãy cùng chúng tôi khám phá lần lượt những mốc siêu âm quan trọng trong thai kỳ nhé!

Siêu âm thai kéo dài bao lâu?

Có thể bạn đang thắc mắc, mỗi lần siêu âm kéo dài bao lâu nhỉ? Thông thường, mỗi lần siêu âm tầm soát dị tật thai nhi kéo dài từ 15 đến 30 phút. Tuy nhiên, có những trường hợp cần thời gian nhiều hơn, đặc biệt khi thai nhi nằm trong tư thế khó hoặc cử động nhiều. Ngoài ra, nếu mẹ bầu có lớp mô thành bụng dày, điều này cũng có thể làm cản trở sóng siêu âm, khiến việc đánh giá trở nên phức tạp hơn.

Trong một số trường hợp đặc biệt, thời gian siêu âm có thể kéo dài hơn hoặc bác sĩ có thể hẹn mẹ bầu quay lại vào lần tiếp theo. Vì vậy, mẹ bầu hãy luôn chuẩn bị tinh thần và cố gắng duy trì sức khỏe tốt để hỗ trợ quá trình siêu âm diễn ra một cách hiệu quả nhất.

Các mốc siêu âm thai quan trọng

Siêu âm tầm soát dị tật thai nhi (11 tuần đến 13 tuần 6 ngày)

Trong giai đoạn từ 11 tuần đến 13 tuần 6 ngày, đây là thời điểm thích hợp để tiến hành siêu âm sàng lọc bất thường nhiễm sắc thể. Đây là giai đoạn thai nhi đã đủ lớn để bác sĩ có thể quan sát và đánh giá các cấu trúc giải phẫu quan trọng.

Những điểm cần lưu ý trong lần siêu âm này:

Sàng lọc bất thường nhiễm sắc thể: Đo độ dày da gáy để phát hiện sớm nguy cơ mắc các hội chứng như Down, Edwards.
Đánh giá tuổi thai và dự kiến ngày sinh: Dựa vào chiều dài đầu mông, đây là phương pháp chính xác nhất để xác định tuổi thai.
Chẩn đoán số lượng thai: Đánh giá số lượng bánh nhau, số lượng buồng ối nếu thai là đa thai.
Quan sát các cấu trúc giải phẫu: Như tay, chân, tim, hộp sọ, bánh rau. Điều này giúp phát hiện sớm các bất thường lớn.
Đánh giá khoảng mở trong não: Theo tiêu chuẩn FMF để phát hiện sớm dị tật ống thần kinh.
Sàng lọc nguy cơ tiền sản giật: Giúp mẹ bầu có những biện pháp phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả.

Siêu âm tầm soát dị tật thai (18 tuần đến 22 tuần) – Siêu âm hình thái thai

Giai đoạn từ 18 tuần đến 22 tuần được xem là thời điểm tốt nhất trong thai kỳ để đánh giá chi tiết các bất thường về cấu trúc của thai nhi. Đây là thời điểm vàng để bác sĩ có thể phát hiện ra những dấu hiệu bất thường nếu có và đưa ra những biện pháp can thiệp kịp thời.

Những điểm cần chú ý trong lần siêu âm này:

Quan sát hộp sọ và não bộ: Kiểm tra cấu trúc của hộp sọ và não bộ để đảm bảo không có bất thường.
Quan sát gương mặt bé: Phát hiện các dấu hiệu như sứt môi, hở hàm.
Quan sát cột sống: Đảm bảo các đốt sống đầy đủ và thẳng hàng.
Quan sát thành bụng: Đảm bảo không có khe hở và che phủ hoàn toàn các cơ quan bên trong.
Quan sát tim thai: Đánh giá các động mạch và tĩnh mạch chính.
Quan sát các cơ quan nội tạng khác: Như dạ dày, thận, bàng quang để kiểm tra sự hoạt động bình thường của hệ tiêu hóa và tiết niệu.
Quan sát tay chân bé: Đảm bảo các ngón tay, ngón chân đầy đủ và hoạt động bình thường.
Quan sát bánh rau và nước ối: Đánh giá sức khỏe tổng thể của thai nhi.
Đo chiều dài cổ tử cung: Để đánh giá nguy cơ sinh non và có biện pháp can thiệp sớm nếu cần thiết.

Siêu âm đánh giá tăng trưởng của thai (30 tuần đến 32 tuần):

Giai đoạn từ 30 tuần đến 32 tuần là thời điểm bác sĩ tiến hành siêu âm để đánh giá sự tăng trưởng của thai nhi, kiểm tra xem thai nhi có phát triển bình thường không, hoặc nếu có nguy cơ nào thì sẽ được can thiệp sớm.

Những điều cần lưu ý trong lần siêu âm này:

Đánh giá tuần hoàn của thai: Thông qua các động mạch chính để phát hiện nguy cơ thiếu hụt oxy hay suy giảm chức năng bánh nhau.
Kiểm tra các chỉ số sinh học của thai: Đảm bảo thai nhi phát triển phù hợp với tuổi thai.
Đánh giá cấu trúc cơ quan: Giống như ở tuần 22, nhưng lưu ý đến những cấu trúc phát triển muộn như não bộ.
Phát hiện các bất thường do yếu tố bên ngoài: Như nhiễm trùng từ mẹ (Zika, CMV…).
Đánh giá bất thường phát triển cơ quan: Ví dụ, tắc ruột hoặc những vấn đề khác ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Xử lý khi kết quả siêu âm thai có vấn đề

Không ít mẹ bầu cảm thấy căng thẳng khi kết quả siêu âm cho thấy có vấn đề. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng cần lo lắng. Những bất thường có thể chia ra thành nhiều loại, từ những vấn đề nhỏ không gây hậu quả nghiêm trọng đến những dị tật cần can thiệp y tế.

Tiến trình khi có kết quả bất thường:

Tư vấn chuyên khoa: Bạn sẽ được gặp bác sĩ chuyên khoa về y học bào thai để nhận tư vấn chi tiết và chuyên sâu.
Lập kế hoạch theo dõi: Bao gồm những điều cần chú ý, kế hoạch sinh, và các phương pháp chăm sóc sau sinh nếu cần.
Chăm sóc y tế toàn diện: Hệ thống y tế tại Vinmec với thiết bị hiện đại và quy trình chăm sóc khoa học, sẽ giúp mẹ bầu quản lý thai kỳ một cách an toàn nhất.
Hỗ trợ tâm lý: Ngoài việc chăm sóc y tế, sự hỗ trợ tâm lý từ gia đình và bạn bè cũng rất quan trọng đối với mẹ bầu trong giai đoạn này.

Với kết quả siêu âm thai có vấn đề

Không có gì lạ nếu bạn lo lắng khi kết quả siêu âm cho thấy có vấn đề. Tuy nhiên, các vấn đề trên siêu âm có thể gồm rất nhiều loại, từ các bất thường lớn, rõ ràng, nghiêm trọng đến những vấn đề nhỏ, chỉ là dạng biến thể cấu trúc không gây hậu quả gì. Vậy nên khi siêu âm nghi ngờ có vấn đề, bạn sẽ được chuyển đến bác sĩ chuyên khoa về y học bào thai để được tư vấn, hướng dẫn về chẩn đoán, xử trí một cách chi tiết.

Toàn bộ quá trình theo dõi thai kỳ thuộc chương trình chăm sóc Thai sản trọn gói tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec được thực hiện chặt chẽ, hạn chế không bỏ sót tất cả vấn đề của thai nhi, có loại có thể điều trị ngay từ giai đoạn bào thai, có loại phải đợi đến lúc sinh ra mới có thể điều trị. Tại Vinmec đã giải quyết nhiều trường hợp khó như: rau cài răng lược, dây rốn thắt nút, giữ thai,…

Tùy từng bất thường, bạn sẽ được hướng dẫn và tư vấn theo từng bước: những điều cần chú ý thực hiện tiếp theo trong thai kỳ, lập kế hoạch sinh cho bạn, lập kế hoạch chăm sóc sau sinh cho bé, lập kế hoạch mổ điều trị nếu cần, hướng dẫn chăm sóc bé sau khi ra viện… Bất kể loại nào, đây cũng là thời điểm bạn cần nhiều sự hỗ trợ nhất, không chỉ về y tế.

Hệ thống máy siêu âm, thiết bị y tế hiện đại:

Các thiết bị tại Vinmec được trang bị hiện đại không chỉ để chuẩn đoán chính xác mà còn để xử trí nhanh chóng các bất thường trong thai kỳ, đảm bảo mẹ có được thai kỳ an toàn và sức khỏe tốt nhất.

Các câu hỏi phổ biến liên quan đến siêu âm thai

1. Siêu âm thai có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Trả lời:

Không. Siêu âm thai, khi thực hiện đúng quy trình và bằng các thiết bị hiện đại, là phương pháp an toàn cho cả mẹ và bé.

Giải thích:

Siêu âm là một dạng sóng âm thanh, không sử dụng bức xạ như X-quang, và hiện chưa có bằng chứng khoa học cho thấy siêu âm ảnh hưởng xấu đến thai nhi. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi thực hiện siêu âm theo khuyến cáo y khoa, bạn không cần phải lo lắng về tác động tiêu cực lên sức khỏe của em bé trong bụng.

Hướng dẫn:

Thực hiện theo lời khuyên và chỉ định của bác sĩ. Không nên tự ý yêu cầu siêu âm quá nhiều lần mà không có lý do y tế. Điều quan trọng là luôn tuân theo lịch siêu âm do bác sĩ đưa ra, để đảm bảo sự phát triển và an toàn cho thai nhi cũng như cho chính bản thân bạn.

2. Tại sao siêu âm tầm soát dị tật lại quan trọng?

Trả lời:

Siêu âm tầm soát dị tật là công cụ quan trọng giúp phát hiện sớm các bất thường trong thai kỳ, từ đó đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời.

Giải thích:

Siêu âm tầm soát dị tật giúp phát hiện các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng như dị tật ống thần kinh, hội chứng Down, và các vấn đề về tim mạch. Phát hiện sớm các vấn đề này cho phép bác sĩ và gia đình chuẩn bị tốt hơn, đưa ra quyết định về chăm sóc và điều trị phù hợp sau khi trẻ ra đời.

Hướng dẫn:

Tuân thủ các mốc siêu âm quan trọng như đã đề cập trong bài viết. Nếu phát hiện vấn đề, bạn nên đến các cơ sở y tế có uy tín để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời. Đừng ngần ngại hỏi ý kiến bác sĩ về các phương pháp siêu âm an toàn và phù hợp cho bạn.

3. Siêu âm nhiều lần có tốt hay không?

Trả lời:

Có. Tuy nhiên, cần tuân theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Giải thích:

Siêu âm nhiều lần không gây hại nếu tuân theo chỉ định y khoa. Điều quan trọng là thực hiện các siêu âm này tại các thời điểm cần thiết để theo dõi và đánh giá sự phát triển của thai nhi. Thường thì các bác sĩ sẽ khuyến cáo mẹ bầu nên siêu âm vào các mốc thời gian quan trọng để phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề nếu có.

Hướng dẫn:

Bạn hãy luôn theo dõi và thực hiện đúng theo lịch trình siêu âm do bác sĩ chỉ định. Nếu có bất kỳ lo ngại nào, bạn nên trò chuyện trực tiếp với bác sĩ để nhận được lời khuyên phù hợp. Việc này sẽ giúp bạn yên tâm hơn và đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và con.

4. Làm sao để biết thai nhi có phát triển bình thường trong mỗi lần siêu âm?

Trả lời:

Dựa vào các chỉ số sinh học và đánh giá của bác sĩ trong mỗi lần siêu âm.

Giải thích:

Bác sĩ sẽ đánh giá dựa trên các chỉ số như kích thước đầu, vòng ngực, chiều dài xương đùi, và các cơ quan nội tạng của thai nhi. Những thông số này giúp xác định thai nhi có phát triển đúng với tuổi thai hay không. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bác sĩ sẽ thông báo và hướng dẫn biện pháp xử lý phù hợp.

Hướng dẫn:

Hãy hỏi bác sĩ về các chỉ số sinh học và đánh giá phát triển của thai nhi sau mỗi lần siêu âm. Theo dõi sự phát triển của thai nhi qua các buổi siêu âm định kỳ và đừng ngần ngại hỏi bác sĩ nếu có điều gì bạn chưa rõ. Điều này sẽ giúp bạn nắm rõ tình trạng phát triển của con mình.

5. Siêu âm 3D và 4D có khác gì với siêu âm thường?

Trả lời:

Có. Siêu âm 3D và 4D cung cấp hình ảnh chi tiết và cụ thể hơn so với siêu âm 2D thông thường.

Giải thích:

Siêu âm 2D thường chỉ cung cấp hình ảnh đơn sắc, cho thấy các mặt cắt ngang của thai nhi. Ngược lại, siêu âm 3D tạo ra hình ảnh ba chiều, giúp bác sĩ và cha mẹ nhìn thấy cấu trúc hình dạng chi tiết của thai nhi. Siêu âm 4D còn cao cấp hơn khi thêm yếu tố thời gian vào hình ảnh 3D, cho phép quan sát các chuyển động của thai nhi trong thời gian thực.

Hướng dẫn:

Bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng siêu âm 3D hoặc 4D tại những thời điểm quan trọng, khi cần đánh giá chi tiết hơn về phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, không nên sử dụng chỉ vì lý do tò mò mà không có chỉ định y khoa cụ thể.

Kết luận và khuyến nghị

Kết luận:

Siêu âm thai là một phần quan trọng trong quá trình theo dõi thai kỳ, giúp phát hiện sớm các bất thường và đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời. Những mốc siêu âm quan trọng, bao gồm từ 11 tuần đến 13 tuần 6 ngày, từ 18 tuần đến 22 tuần, và từ 30 tuần đến 32 tuần, đều đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi.

Khuyến nghị:

Hãy luôn tuân thủ lịch trình siêu âm thai do bác sĩ đưa ra và đảm bảo rằng bạn đến các cơ sở y tế uy tín để thực hiện các lần siêu âm này. Nếu có thông tin hay kết quả bất thường, đừng hoảng sợ. Hãy tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế để có kế hoạch chăm sóc và can thiệp kịp thời, đảm bảo sức khỏe tổng thể cho mẹ và bé. Điều này không chỉ giúp bạn yên tâm hơn mà còn đảm bảo sự phát triển toàn diện và khỏe mạnh cho thai nhi.

Tài liệu tham khảo

Nguyễn Ngọc Tú (2023), Các mốc siêu âm thai kỳ, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, URL: https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/tai-sao-me-bau-can-phai-sieu-am-tam-soat-di-tat-thai-nhi/
World Health Organization (WHO), Antenatal care, URL: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/antenatal-care
American Pregnancy Association, Ultrasound during Pregnancy, URL: https://americanpregnancy.org/prenatal-testing/ultrasound/
National Institutes of Health (NIH), Understanding the Biophysical Profile, URL: https://www.nichd.nih.gov/health/topics/biophysical_PROFILE

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các mốc siêu âm thai quan trọng trong thai kỳ. Chúc bạn và bé luôn khỏe mạnh!