Khám phá ngay gân chân ngỗng là gì và tại sao bạn nên biết về nó!

Mở đầu

Hệ thống cơ – xương của chúng ta đóng vai trò quan trọng trong việc di chuyển và duy trì các hoạt động hằng ngày. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các thành phần cụ thể trong hệ thống này, đặc biệt là các nhóm cơ và gân liên đới. Một trong những nhóm gân ít được biết đến nhưng cực kỳ quan trọng là gân chân ngỗng. Nhiều người chỉ biết đến thuật ngữ này khi họ bị tổn thương gân hoặc có liên quan đến các bệnh lý về dây chằng và khớp gối. Vậy gân chân ngỗng là gì? Và tại sao chúng ta cần phải hiểu về nó? Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá sâu hơn về vị trí, cấu tạo cũng như vai trò của gân chân ngỗng trong cơ thể con người.

Tham khảo/Tham vấn chuyên môn:

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Lưu Hồng Hải, Trưởng Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng. Ngoài ra, các thông tin trong bài viết còn tham khảo từ các nghiên cứu và báo cáo y tế uy tín về phẫu thuật tái tạo gân và dây chằng.

Khám phá gân chân ngỗng từ góc nhìn chi tiết

Gân chân ngỗng không chỉ là một phần quan trọng trong cơ thể mà còn đóng vai trò quan trọng trong nhiều phẫu thuật tái tạo gân và dây chằng. Hãy cùng chúng tôi đi sâu vào các khía cạnh của gân chân ngỗng để hiểu rõ hơn.

1. Gân chân ngỗng và vị trí trong cơ thể

Gân chân ngỗng là một nhóm cơ bao gồm cơ thon, cơ bán gân và cơ may, đi từ trên đùi xuống và hợp thành một nhóm nhằm bám vào mặt trước trong của xương chày. Dưới đây là vị trí và vai trò của từng cơ trong nhóm gân chân ngỗng:

1. Cơ may: Xuất phát từ gai chậu trước trên, chạy dọc mặt trước đùi và bám vào mặt trước trong đầu trên xương chày. Đây là thành phần nông nhất trong nhóm gân chân ngỗng.
2. Cơ thon: Xuất phát từ thân và ngành dưới của xương mu, chạy dọc mặt trong của đùi và nhập vào gân bán gân để bám vào đầu trên xương chày.
3. Cơ bán gân: Xuất phát từ ụ ngồi, chạy dọc mặt sau trong đùi và bám vào mặt trước trong đầu trên xương chày cùng với gân cơ thon và cơ may.

Gân chân ngỗng có hình dạng giống như chân của con ngỗng và đó là nguyên nhân của tên gọi này.

2. Chi tiết cấu tạo của gân chân ngỗng

Vị trí gân chân ngỗng bám tận ở mặt trước trong đầu trên xương chày, với vùng bám tận rộng khoảng 20mm. Đây là sự hòa nhập của ba cơ chính: cơ may, cơ thon và cơ bán gân.

• Cơ may: Gân trở nên mỏng và rộng bám vào mặt trước trong đầu trên xương chày.
• Cơ thon: Gân trở nên tròn hơn và nhỏ hơn, nằm ở mặt trước đùi.
• Cơ bán gân: Gân trở nên mạnh mẽ hơn nhưng dễ bị đứt trong quá trình lấy gân làm mảnh ghép.

Tại vùng mặt trong gối, gân bán gân và gân cơ thon nằm giữa hai lớp: lớp thứ nhất là gân cơ may, và lớp thứ hai là dây chằng bên trong.

Tác dụng và vai trò của gân chân ngỗng

Gân chân ngỗng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo mảnh ghép tự thân trong các phẫu thuật tái tạo gân và dây chằng. Đặc biệt trong phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo, gân bán gân và gân cơ thon được sử dụng rộng rãi vì có nhiều ưu điểm so với các lựa chọn khác như gân bánh chè.

Ưu điểm của phương pháp này:

• Không làm yếu chân: Các nghiên cứu cho thấy chân không bị yếu đi khi sử dụng gân chân ngỗng để tái tạo dây chằng chéo.
• Hạn chế tổn thương tại chỗ lấy gân: So với việc lấy gân bánh chè, việc sử dụng gân chân ngỗng ít đau hơn và không làm yếu cơ tứ đầu.
• Cấu trúc chắc chắn: Gân bán gân và gân cơ thon có độ chắc chắn và mạnh mẽ gần như tương đương với dây chằng chéo trước nguyên bản.

Nhược điểm:

• Chậm liền trong đường hầm xương: Mảnh ghép gân chậm liền hơn so với các loại gân khác.
• Nguy cơ đứt trong quá trình lấy gân: Quá trình lấy gân có thể làm đứt gân, dẫn đến việc phải cần mảnh ghép thay thế.

Tuy vậy, với những ưu điểm vượt trội, phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo bằng gân chân ngỗng đã trở thành kỹ thuật phổ biến, tỷ lệ thành công lên đến hơn 96%.

Các câu hỏi phổ biến liên quan đến gân chân ngỗng

Trong phần này, chúng ta sẽ trả lời các câu hỏi phổ biến mà độc giả có thể quan tâm hoặc thắc mắc về gân chân ngỗng.

1. Gân chân ngỗng có thể tái sinh lại sau khi làm phẫu thuật không?

Trả lời:

Có khả năng tái sinh. Quá trình tái sinh có thể thấy rõ qua các phim chụp MRI sau khi phẫu thuật.

Giải thích:

Gân chân ngỗng có khả năng tái sinh lại nhờ vào quá trình liền sẹo trên gân của các cơ thon và bán gân. Điều này không chỉ giúp tăng cường sức mạnh của khớp gối mà còn giúp gân mới được hình thành nối tự nhiên với cơ xung quanh.

Hướng dẫn:

Để hỗ trợ quá trình tái sinh, người bệnh cần thực hiện theo đúng lịch phục hồi chức năng, thường xuyên kiểm tra bằng MRI để đánh giá tình trạng gân và tuân thủ những chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

2. Tại sao chọn gân chân ngỗng trong phẫu thuật tái tạo dây chằng thay vì gân bánh chè?

Trả lời:

Gân chân ngỗng có nhiều ưu điểm như đau ít hơn tại chỗ lấy gân, không làm yếu cơ tứ đầu và độ chắc chắn gần như tương đương với dây chằng chéo trước nguyên bản.

Giải thích:

So với gân bánh chè, lấy gân chân ngỗng ít gây đau hơn và không làm yếu cơ tứ đầu. Gân chân ngỗng có độ chắc chắn và mạnh mẽ, giúp tái tạo lại dây chằng chéo hiệu quả.

Hướng dẫn:

Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp nhất với tình trạng hiện tại của mình và kết hợp các liệu pháp phục hồi chức năng sau phẫu thuật để đảm bảo kết quả tốt nhất.

3. Sau phẫu thuật tái tạo dây chằng bằng gân chân ngỗng, thời gian hồi phục là bao lâu?

Trả lời:

Thông thường, thời gian hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật tái tạo dây chằng bằng gân chân ngỗng là từ 6 đến 12 tháng.

Giải thích:

Thời gian hồi phục phụ thuộc vào tình trạng tổn thương, phương pháp phẫu thuật và chế độ tập luyện phục hồi chức năng. Trong giai đoạn đầu, việc tập luyện nhẹ nhàng và tuân thủ chế độ chăm sóc của bác sĩ là rất quan trọng.

Hướng dẫn:

Người bệnh nên tuân thủ chế độ tập luyện và hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi và hiệu quả. Đồng thời, nên định kỳ kiểm tra để đánh giá tiến trình hồi phục và điều chỉnh liệu pháp nếu cần thiết.

Kết luận và khuyến nghị

Kết luận

Bài viết đã cung cấp một cái nhìn tổng quan về gân chân ngỗng, cấu trúc, vai trò và cách sử dụng trong phẫu thuật tái tạo gân và dây chằng. Gân chân ngỗng là một phần quan trọng trong cơ thể khi liên quan đến sự vận động và phẫu thuật, đặc biệt là trong các phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo. Kết quả của các phương pháp sử dụng gân chân ngỗng là rất tích cực, mang lại khả năng vận động và độ chắc chắn cho người bệnh.

Khuyến nghị

Gân chân ngỗng có vai trò quan trọng trong cơ thể và đặc biệt hữu ích trong các phẫu thuật. Người bệnh cần hiểu rõ về nó và tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa khi phải thực hiện phẫu thuật tái tạo dây chằng. Động viên người bệnh tích cực tham gia các liệu pháp phục hồi chức năng và kiểm tra định kỳ để đảm bảo kết quả tốt nhất. Việc hiểu rõ về gân chân ngỗng sẽ giúp bạn chủ động trong việc bảo vệ sức khoẻ hệ cơ – xương của mình.

Tài liệu tham khảo

• Vinmec Healthcare System. (n.d.). Khám phá ngay gân chân ngỗng là gì và tại sao bạn nên biết về nó. Retrieved from Vinmec

• Anterior Cruciate Ligament Reconstruction: A Systematic Review of Overlapping Meta-analyses. American Journal of Sports Medicine, 2020.

• Physical Therapy Rehabilitation Following ACL Reconstruction. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 2018.