Mở đầu
Huyết áp là một trong những chỉ số sức khỏe quan trọng mà chúng ta cần theo dõi thường xuyên. Việc đo chỉ số huyết áp giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn. Một trong những câu hỏi phổ biến mà nhiều người quan tâm là: “Huyết áp 140/90 mmHg có nguy hiểm không và khi nào cần uống thuốc?”. Bài viết này sẽ giúp bạn giải thích chi tiết về vấn đề này, cung cấp thông tin về mức độ nguy cơ khi huyết áp đạt 140/90 mmHg và đưa ra lời khuyên về việc điều chỉnh lối sống cũng như dùng thuốc khi cần thiết.
Tham khảo/Tham vấn chuyên môn:
Bài viết này được tham khảo từ nhiều nguồn uy tín như NHS, MedlinePlus, CDC, và Cleveland Clinic. Bên cạnh đó, bài viết đã được tham vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ – Bác sĩ CKI Ngô Võ Ngọc Hương từ Bệnh viện Nhân dân 115, một chuyên gia có uy tín trong lĩnh vực tim mạch.
Nội dung từ các bài viết trên VietMek.com chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên, chẩn đoán hoặc điều trị y tế chuyên nghiệp. Vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi áp dụng bất kỳ thông tin nào từ bài viết này.
Huyết áp 140/90 mmHg có cao không?
Huyết áp là một chỉ số thể hiện áp lực của máu tác động lên thành động mạch khi tim bơm máu. Chỉ số huyết áp được thể hiện qua hai con số: huyết áp tâm thu (số đứng trước) và huyết áp tâm trương (số đứng sau). Theo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp tại Việt Nam, mức huyết áp được xem là cao khi chỉ số huyết áp tâm thu trên 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương trên 90 mmHg.
Đối với câu hỏi “Huyết áp 140/90 mmHg có cao không?”, nếu bạn đo huyết áp nhiều lần và đều đạt kết quả trên 140/90 mmHg, điều này có nghĩa là bạn có thể đã mắc bệnh huyết áp cao độ 1 (tăng huyết áp giai đoạn 1). Trong tình huống này, việc đến gặp bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán là rất cần thiết, dù cho bạn chưa cảm thấy có triệu chứng bất thường nào rõ rệt.
Các tình huống có thể xảy ra
- Huyết áp 120/80 mmHg: Đây là mức huyết áp lý tưởng. Bạn nên duy trì lối sống lành mạnh để giữ chỉ số này.
- Huyết áp 121–139/81-89 mmHg: Bạn có thể đang ở giai đoạn tiền tăng huyết áp, cần chú ý thay đổi lối sống để ngăn ngừa tăng cao hơn.
- Huyết áp ≥140/90 mmHg: Đây là mức huyết áp cao, cần được chẩn đoán và theo dõi bởi bác sĩ.
Ví dụ, nếu bạn thường xuyên đo được mức huyết áp từ 140/90 mmHg trở lên, khả năng bạn đã mắc huyết áp cao và cần sự can thiệp y tế là rất cao.
Khẳng định: Mức huyết áp 140/90 mmHg được xem là cao và cần theo dõi cẩn thận.
Nguy cơ và biến chứng của huyết áp cao
Huyết áp cao, cụ thể là mức huyết áp 140/90 mmHg, tức là áp lực của máu tác động lên thành động mạch luôn ở mức quá cao. Điều này không chỉ gây căng thẳng cho tim mà còn làm tổn thương mạch máu và các cơ quan quan trọng khác như não, mắt, và thận.
Những biến chứng có thể xảy ra
- Đau tim: Huyết áp cao có thể dẫn đến các cơn đau tim do áp lực máu cao gây ra sự dày lên của thành động mạch và hình thành các mảng bám gây tắc nghẽn.
- Đột quỵ: Khi áp lực máu cao kéo dài, có thể dẫn đến vỡ các mạch máu trong não gây ra đột quỵ.
- Suy tim: Tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể, dẫn đến suy tim.
- Bệnh động mạch vành: Huyết áp cao góp phần vào sự hình thành các mảng bám trong động mạch vành, gây hạn chế lưu lượng máu đến tim.
- Bệnh thận mạn tính: Áp lực máu cao gây tổn thương các mạch máu nhỏ trong thận, giảm chức năng thận.
- Giảm thị lực: Huyết áp cao cũng có thể làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong mắt, dẫn đến giảm thị lực.
- Chứng mất trí nhớ: Đặc biệt ở người lớn tuổi, huyết áp cao có thể gây mất trí nhớ.
Ví dụ, bà A, 55 tuổi, từng được chẩn đoán mắc bệnh huyết áp cao với chỉ số 150/95 mmHg mà không điều trị nghiêm túc. Bà đã từng trải qua một cơn đột quỵ nhỏ nhưng may mắn được cấp cứu kịp thời. Đây chính là một cảnh báo cho nhiều người về mức độ nguy hiểm của huyết áp cao.
Khẳng định: Huyết áp cao gây ra nhiều nguy cơ và biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống.
Khi nào cần điều trị bằng thuốc?
Đối với những người đã được chẩn đoán là bị huyết áp cao, mục tiêu của điều trị huyết áp là đưa chỉ số huyết áp về mức an toàn và ngăn ngừa các biến chứng. Tuy nhiên, không phải ai cũng cần phải dùng thuốc ngay lập tức.
Các bước điều trị ban đầu
- Thay đổi lối sống
- Giảm lượng muối tiêu thụ: Ăn nhạt, chỉ tiêu thụ tối đa 6 gam muối mỗi ngày.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ít chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.
- Bổ sung trái cây và rau củ: Đặc biệt những loại giàu kali như chuối, bơ, và khoai tây.
- Hạn chế rượu bia: Uống một lượng hợp lý hoặc kiêng hoàn toàn.
- Uống đủ nước: Tối thiểu 40 ml/kg cân nặng mỗi ngày.
- Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần.
- Giảm căng thẳng: Thực hành tập yoga, thiền, và nghỉ ngơi đầy đủ.
- Bỏ thuốc lá: Nếu bạn có thói quen hút thuốc.
- Theo dõi huyết áp thường xuyên: Đo huyết áp hàng ngày hoặc theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát tình trạng.
Nếu sau khi thực hiện các thay đổi lối sống kể trên mà chỉ số huyết áp không cải thiện, bác sĩ có thể chỉ định việc dùng thuốc.
Các loại thuốc thường được chỉ định
- Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE)
- Thuốc ức chế thụ thể angiotensin-2 (ARB)
- Thuốc chẹn kênh canxi
- Thuốc lợi tiểu
Ví dụ, ông B sau khi thay đổi lối sống trong 3 tháng nhưng chỉ số huyết áp vẫn không giảm, bác sĩ đã kê đơn thuốc CCB (Calcium Channel Blockers) và chỉ số huyết áp của ông đã ổn định sau 6 tuần điều trị.
Khẳng định: Không phải ai cũng cần dùng thuốc để điều trị huyết áp cao ngay lập tức; thay đổi lối sống là bước đầu tiên và quan trọng.
Các câu hỏi phổ biến liên quan đến huyết áp 140/90 mmHg
1. Huyết áp 140/90 mmHg có nghĩa là gì?
Trả lời:
Huyết áp 140/90 mmHg là mức huyết áp được coi là cao, đặc biệt nếu kết quả này được đo nhiều lần trong một thời gian dài. Đây là chỉ báo rằng tim và các mạch máu của bạn đang phải chịu một áp lực lớn.
Giải thích:
Huyết áp được đo bằng hai con số: huyết áp tâm thu (số trên) và huyết áp tâm trương (số dưới). Huyết áp tâm thu 140 mmHg có nghĩa là áp lực trong các động mạch khi tim đập, còn huyết áp tâm trương 90 mmHg là áp lực trong các động mạch khi tim nghỉ. Mức huyết áp 140/90 mmHg được coi là dấu hiệu của tăng huyết áp độ 1, và đây là mức độ cần phải theo dõi và điều trị.
Hướng dẫn:
Nếu bạn phát hiện mình thường xuyên có mức huyết áp 140/90 mmHg, bạn nên thực hiện các biện pháp sau:
– Thực hiện đo huyết áp đều đặn mỗi ngày để theo dõi.
– Gặp bác sĩ để được tư vấn và thăm khám.
– Áp dụng lối sống lành mạnh như đã đề cập trước đó.
– Theo dõi tình trạng sức khỏe tổng quát để nhận biết sớm các triệu chứng bất thường khác đồng hành.
2. Huyết áp 140/90 mmHg có nguy hiểm không?
Trả lời:
Có, huyết áp 140/90 mmHg là mức huyết áp cao và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát.
Giải thích:
Huyết áp cao kéo dài có thể dẫn đến các biến chứng như:
– Đau tim: Tim phải hoạt động mạnh, gây tổn thương cơ tim và động mạch.
– Đột quỵ: Mạch máu não bị vỡ hoặc tắc nghẽn.
– Suy tim: Tim không thể bơm máu hiệu quả.
– Bệnh thận mạn tính: Huyết áp cao gây tổn thương các mạch máu trong thận.
– Giảm thị lực: Huyết áp cao làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong mắt.
– Chứng mất trí nhớ: Đặc biệt là ở người lớn tuổi.
Hướng dẫn:
Để giảm nguy cơ và biến chứng của huyết áp cao, bạn có thể:
– Kiểm tra huyết áp thường xuyên.
– Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh và giảm lượng muối.
– Tăng cường vận động thể chất bằng cách tập thể dục đều đặn.
– Tránh căng thẳng và lo âu, tìm các biện pháp thư giãn như yoga hoặc thiền.
– Tuân thủ đúng hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ.
3. Khi nào nên uống thuốc hạ huyết áp?
Trả lời:
Bạn nên uống thuốc hạ huyết áp khi các biện pháp thay đổi lối sống không đủ để kiểm soát huyết áp hoặc khi bác sĩ chỉ định.
Giải thích:
Việc uống thuốc hạ huyết áp thường được chỉ định khi:
– Huyết áp không giảm sau một thời gian thực hiện các biện pháp thay đổi lối sống.
– Bạn có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch khác như đau tim hoặc đột quỵ.
– Bạn bị bệnh nền khác như tiểu đường hoặc bệnh thận mạn tính.
Các loại thuốc hạ huyết áp như:
– Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE)
– Thuốc ức chế thụ thể angiotensin-2 (ARB)
– Thuốc chẹn kênh canxi
– Thuốc lợi tiểu có thể giúp kiểm soát huyết áp và giảm nguy cơ biến chứng.
Hướng dẫn:
Nếu được chỉ định dùng thuốc, bạn nên:
– Tuân thủ theo đúng liều lượng và thời gian dùng thuốc của bác sĩ.
– Không tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi liều lượng mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
– Theo dõi tác dụng phụ của thuốc và báo cáo ngay với bác sĩ nếu có bất kỳ vấn đề gì xảy ra.
– Kết hợp giữa việc dùng thuốc và thay đổi lối sống để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.
Kết luận và khuyến nghị
Kết luận
Huyết áp 140/90 mmHg là mức huyết áp cao và cần được chú ý. Việc đo huyết áp thường xuyên và nhận biết sớm về chỉ số này giúp phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng như đau tim, đột quỵ và suy thận. Điều quan trọng là thực hiện các biện pháp thay đổi lối sống ngay từ đầu và tham khảo ý kiến của bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp.
Khuyến nghị
- Đo huyết áp thường xuyên: Điều này giúp bạn theo dõi và kiểm soát chỉ số huyết áp của mình một cách hiệu quả.
- Thay đổi lối sống: Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, giảm muối, tập thể dục đều đặn, giảm căng thẳng và bỏ thuốc lá.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ: Nếu huyết áp không được kiểm soát sau khi thay đổi lối sống, hãy gặp bác sĩ để được kê đơn thuốc.
- Đọc kĩ hướng dẫn dùng thuốc và tuân thủ đúng liều lượng và thời gian chỉ định bởi bác sĩ.
Hãy thực hiện các biện pháp trên để bảo vệ sức khỏe tim mạch của mình và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Tài liệu tham khảo
- National Health Service (NHS). (2024). High blood pressure (hypertension). https://www.nhs.uk/conditions/high-blood-pressure-hypertension/.
- MedlinePlus. (2024). High blood pressure medications. https://medlineplus.gov/ency/article/007484.htm.
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2024). High Blood Pressure Symptoms and Causes. https://www.cdc.gov/bloodpressure/about.htm.
- Cleveland Clinic. (2024). High Blood Pressure (Hypertension). https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4314-hypertension-high-blood-pressure.
- National Center for Biotechnology Information (NCBI). (2024). US guidelines say blood pressure of 120/80 mm Hg is not “normal”. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC514035/.
- Việt Nam CDC. (2024). Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp. https://vncdc.gov.vn/huong-dan-chan-doan-va-dieu-tri-tang-huyet-ap-nd14594.html.
- TYP Phường 9 Quận Gò Vấp. (2024). Người bệnh tăng huyết áp và 4 ghi nhớ nên và không nên. https://tytphuong9qgv.medinet.gov.vn/chuyen-muc/nguoi-benh-tang-huyet-ap-va-4-ghi-nho-nen-va-khong-nen-c11629-103026.aspx.