Dấu hiệu cảnh báo bệnh tiểu đường ở giai đoạn nguy hiểm nhất

Mở đầu

Bệnh tiểu đường, còn được biết đến với tên gọi khác là đái tháo đường, là một trong những bệnh lý mạn tính phổ biến hiện nay. Đây là tình trạng mà cơ thể không thể sản xuất đủ lượng insulin hoặc không thể sử dụng hiệu quả insulin sản xuất được, dẫn đến mức đường trong máu tăng cao. Nếu không được kiểm soát tốt, bệnh tiểu đường có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Cùng với sự phổ biến của bệnh, nhu cầu hiểu biết về các triệu chứng của bệnh tiểu đường, đặc biệt là giai đoạn cuối, ngày càng trở nên quan trọng.

Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết các dấu hiệu cảnh báo khi bệnh tiểu đường đã tiến đến giai đoạn nguy hiểm nhất, đồng thời cung cấp thông tin cần thiết về những điều cần làm để quản lý và điều trị bệnh một cách hiệu quả. Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá các triệu chứng của bệnh qua từng tuýp tiểu đường, cũng như các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.

Tham khảo/Tham vấn chuyên môn:

Trong bài viết này, các thông tin và khuyến nghị được dựa trên sự tham vấn chuyên môn của Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh, một chuyên gia uy tín trong lĩnh vực nội khoa – nội tổng quát tại Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh. Ngoài ra, thông tin được lấy từ các nguồn khoa học đáng tin cậy như CDC, Diabetes UK, và Mayo Clinic.

Có triệu chứng của bệnh tiểu đường giai đoạn cuối không?

Việc nhận biết triệu chứng của bệnh tiểu đường giai đoạn cuối là một điều vô cùng quan trọng. Mặc dù y khoa không chia bệnh tiểu đường thành các giai đoạn cụ thể như nhiều bệnh khác nhưng chia thành các tuýp, mỗi một loại bệnh tiểu đường lại có những cách xuất hiện triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển đến mức độ nghiêm trọng nhất, người bệnh phải đối mặt với nhiều biến chứng và triệu chứng nguy hiểm.

Để hiểu rõ hơn, chúng ta sẽ phân tích cụ thể từng tuýp tiểu đường và các triệu chứng đi kèm.

Triệu chứng của bệnh tiểu đường ở tất cả các tuýp

Bệnh tiểu đường được phân loại thành hai tuýp chính: tiểu đường tuýp 1 và tiểu đường tuýp 2, ngoài ra còn có tiểu đường thai kỳ. Mỗi loại tiểu đường đều có những triệu chứng đặc trưng giúp nhận biết và quản lý bệnh tốt hơn.

Triệu chứng chung của bệnh tiểu đường

Các triệu chứng phổ biến của bệnh tiểu đường có thể bao gồm:

1. Đi tiểu nhiều, đặc biệt là vào ban đêm
   • Đây là dấu hiệu cơ thể cố gắng loại bỏ lượng đường dư thừa trong máu qua đường thận.
2. Rất khát nước
   • Kết quả của việc mất nước do đi tiểu nhiều.
3. Sụt cân không rõ nguyên nhân
   • Do cơ thể không thể sử dụng glucose làm nguồn năng lượng và bắt đầu tiêu hao mỡ và cơ.
4. Đói cồn cào
   • Ngay cả khi ăn đầy đủ, người bệnh vẫn cảm thấy đói vì cơ thể không thể hấp thu glucose hiệu quả.
5. Nhìn mờ
   • Đường huyết cao có thể gây sưng lên hoặc thay đổi hình dạng của mắt, làm mờ tạm thời thị lực.
6. Bàn tay hoặc bàn chân bị tê, ngứa ran
   • Do tổn thương thần kinh do đường huyết cao.
7. Mệt mỏi kéo dài
   • Mệt mỏi do cơ thể không nhận đủ năng lượng cần thiết.
8. Da khô
   • Lượng đường cao gây mất nước, làm da trở nên khô và dễ bị kích ứng.
9. Vết loét hoặc vết thương lâu lành
   • Đường huyết cao làm cản trở quá trình lành vết thương.
10. Nhiễm trùng nhiều hơn bình thường
    • Do hệ miễn dịch bị suy yếu.

Hình ảnh minh họa:

Đặc điểm triệu chứng của bệnh tiểu đường tuýp 1

Bệnh tiểu đường tuýp 1 tiến triển rất nhanh chóng với triệu chứng rõ rệt chỉ sau vài tuần hoặc vài tháng mắc bệnh. Những bệnh nhân mắc bệnh thường có hệ miễn dịch tấn công và phá hủy các tế bào beta trong tuyến tụy, nơi sản xuất insulin.

Các triệu chứng cụ thể của tiểu đường tuýp 1 gồm:

• Buồn nôn, nôn hoặc đau dạ dày
  • Các triệu chứng này xuất hiện khi cơ thể không thể sử dụng glucose, dẫn đến việc tích tụ các ceton.

Nếu không được điều trị, bệnh nhân có thể phải đối mặt với biến chứng nhiễm toan ceton, với các triệu chứng như:

1. Rất khát nước
2. Đi tiểu thường xuyên
3. Buồn nôn, nôn
4. Đau bụng
5. Yếu, mệt mỏi
6. Hụt hơi
7. Hơi thở có mùi trái cây
8. Lú lẫn
9. Đường huyết trên 300 mg/dL (hoặc 16,7 mmol/L)
10. Xét nghiệm nước tiểu có ceton

Hình ảnh minh họa:

Phần lớn bệnh tiểu đường tuýp 1 được chẩn đoán ở trẻ em và thanh thiếu niên, nhưng triệu chứng ở mọi lứa tuổi thì như nhau. Người lớn có thể không nhận ra bệnh sớm như là trẻ em.

Triệu chứng của bệnh tiểu đường tuýp 2

Tiểu đường tuýp 2 tiến triển từ từ và âm thầm, nên dễ bị bỏ sót hơn. Khi mới mắc bệnh, phần lớn bệnh nhân không biết mình đã mắc bệnh vì các triệu chứng thường khó phát hiện. Đa phần, bệnh nhân được chẩn đoán khi đã có dấu hiệu của biến chứng mạn tính (trên thần kinh, mạch máu, mắt, thận, tim, bàn chân…).

Ngoài các triệu chứng phổ biến đã liệt kê, bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 còn có nguy cơ gặp biến chứng nguy hiểm như tăng áp lực thẩm thấu. Điều này thường xảy ra khi đường huyết tăng cao trên 600 mg/dL và cơ thể bị mất nước nghiêm trọng.

Các triệu chứng của biến chứng tăng áp lực thẩm thấu bao gồm:

1. Thay đổi tinh thần như nhầm lẫn, mê sảng, ảo giác
2. Mất ý thức
3. Khô miệng, khát nước cực độ
4. Đi tiểu thường xuyên
5. Nhìn mờ hoặc mất thị lực
6. Yếu hoặc tê liệt, có thể có một bên cơ thể bị nặng hơn

Hình ảnh minh họa:

Triệu chứng tiểu đường thai kỳ

Bệnh tiểu đường thai kỳ thường không có bất kỳ triệu chứng đặc trưng nào. Trong khoảng từ tuần 24-28 của thai kỳ, các bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm tiểu đường để kiểm tra xem phụ nữ có mắc phải tình trạng này hay không. Hầu hết các ca tiểu đường thai kỳ cần phải thay đổi lối sống và cách ăn uống để duy trì sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Khi nào nên lo lắng về triệu chứng của bệnh tiểu đường giai đoạn cuối?

Khi bệnh tiểu đường tiến đến mức độ nghiêm trọng, việc nhận diện đúng lúc các biến chứng giúp hạn chế các tác động tiêu cực của bệnh. Các biến chứng của bệnh tiểu đường tuýp 2 chưa hẳn là không cứu vãn được nhưng bạn cũng cần phải lưu ý và tích cực điều trị để ngăn ngừa tình trạng nặng hơn.

Một số dấu hiệu bệnh nghiêm trọng bạn cần chú ý bao gồm:

1. Bệnh võng mạc tiểu đường: Mắt mờ dần, mất thị lực đột ngột, có những vệt đen trong tầm nhìn, đau mắt, đỏ mắt, khó nhìn khi thiếu ánh sáng.
2. Biến chứng bàn chân: Tổn thương thần kinh gây tê, ngứa, mất cảm giác ở bàn chân, khiến khó phát hiện vết thương, lâu lành, thậm chí dẫn đến cắt cụt.
3. Bệnh tim mạch: Hư hỏng mạch máu dẫn tới nhồi máu cơ tim, đột quỵ.
4. Bệnh về thận: Hư hại mạch máu nhỏ, phù, tiểu nhiều, nước tiểu có bọt, buồn nôn, mệt mỏi.
5. Bệnh thần kinh: Hư hại thần kinh ảnh hưởng đến dẫn truyền thông điệp, cản trở việc nghe, nhìn, cảm nhận và di chuyển.

Hình ảnh minh họa:

Biến chứng bệnh tiểu đường còn khiến bạn dễ bị nhiễm trùng nướu răng, nữ giới bị tưa miệng hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu, nam giới bị rối loạn cương dương. Khi gặp một biến chứng mạn tính kể trên, nguy cơ phát triển thêm các biến chứng khác của bệnh tiểu đường sẽ cao hơn.

Các câu hỏi phổ biến liên quan đến dấu hiệu cảnh báo bệnh tiểu đường giai đoạn nguy hiểm nhất

Dưới đây là ba câu hỏi phổ biến mà nhiều người mắc bệnh tiểu đường hoặc người thân của họ thường thắc mắc:

1. Làm thế nào để biết mình mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 hay tuýp 2?

Trả lời:

Việc phân biệt giữa tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2 chủ yếu dựa trên các triệu chứng và kết quả xét nghiệm.

Giải thích:

• Tiểu đường tuýp 1: Thường xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên, xuất hiện đột ngột với các triệu chứng nặng nề như đi tiểu nhiều, khát nước, sụt cân, buồn nôn và mệt mỏi. Xét nghiệm máu sẽ cho thấy mức đường huyết rất cao và thường phát hiện tăng ceton trong nước tiểu.
• Tiểu đường tuýp 2: Thường xảy ra ở người trưởng thành, đặc biệt ở những người có lối sống ít vận động và thừa cân. Triệu chứng thường âm thầm và khó nhận biết, có thể gồm mệt mỏi, suy giảm thị lực, da khô và vết thương lâu lành. Xét nghiệm máu cho thấy mức đường huyết cao nhưng không có ceton trong nước tiểu.

Hướng dẫn:

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên, hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra và thực hiện các xét nghiệm liên quan. Duy trì kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu bạn có yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình mắc bệnh, thừa cân, hoặc ít vận động. Theo dõi và kiểm soát chế độ ăn uống, tập thể dục đều đặn và giữ cân nặng ổn định là những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

2. Những biện pháp nào giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả?

Trả lời:

Kiểm soát đường huyết hiệu quả cần sự kết hợp giữa thay đổi lối sống, chế độ ăn uống hợp lý, tập thể dục và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Giải thích:

• Chế độ ăn uống: Lựa chọn thực phẩm lành mạnh, nên ăn nhiều rau, quả, ngũ cốc nguyên cám và protein chất lượng. Hạn chế việc tiêu thụ đường và thực phẩm chứa nhiều carbohydrate tinh chế.
• Tập thể dục: Thường xuyên tập thể dục giúp cơ thể sử dụng glucose hiệu quả hơn, từ đó giảm mức đường huyết. Các hoạt động như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc yoga đều rất tốt.
• Sử dụng thuốc: Theo hướng dẫn của bác sĩ, sử dụng đúng loại thuốc và liều lượng. Không tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi liều lượng.
• Theo dõi mức đường huyết: Sử dụng máy đo đường huyết để theo dõi mức đường huyết hàng ngày, từ đó có thể điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý.

Hướng dẫn:

Các biện pháp cụ thể bạn có thể áp dụng hàng ngày để kiểm soát đường huyết bao gồm:

• Ăn uống điều độ: Chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để tránh tăng đột ngột mức đường huyết.
• Kiểm soát khẩu phần: Theo dõi khẩu phần ăn để tránh tiêu thụ quá nhiều calo và đường.
• Đặt mục tiêu vận động hàng ngày: Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày cho các hoạt động thể dục.
• Theo dõi mức đường huyết: Thường xuyên kiểm tra mức đường huyết theo lời khuyên của bác sĩ.

3. Khi nào cần gặp bác sĩ nếu tiểu đường tiến triển xấu?

Trả lời:

Gặp bác sĩ ngay nếu bạn có các triệu chứng nghiêm trọng như mức đường huyết không được kiểm soát, dấu hiệu biến chứng hoặc tình trạng sức khỏe tổng quát xấu đi.

Giải thích:

Một số dấu hiệu và tình huống bạn cần chú ý gặp bác sĩ ngay bao gồm:

• Mức đường huyết quá cao hoặc quá thấp: Nếu mức đường huyết cao hơn 240 mg/dL hoặc thấp hơn 70 mg/dL và không thể kiểm soát bằng chế độ ăn và thuốc.
• Dấu hiệu nhiễm trùng: Bị nhiễm trùng ở chân, răng hoặc da mà không thuyên giảm sau vài ngày.
• Biến chứng mắt: Mờ mắt, mất thị lực hoặc nhìn thấy các đốm đen trong tầm nhìn.
• Biến chứng thận: Thường xuyên tiểu đêm, tiểu ra máu hoặc nước tiểu có bọt.
• Biến chứng thần kinh: Tê, ngứa, hoặc mất cảm giác ở chân và tay.
• Triệu chứng khẩn cấp: Buồn nôn, nôn, đau bụng, khó thở, giảm cân nhanh chóng.

Hướng dẫn:

Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào nêu trên, hãy lập tức đến cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị kịp thời. Đừng chờ đợi cho đến khi triệu chứng trở nên nghiêm trọng vì điều này có thể khiến tình huống trở nên khó kiểm soát hơn. Duy trì lịch hẹn định kỳ với bác sĩ để kiểm soát bệnh tiểu đường một cách chủ động.

Hình ảnh minh họa:

Kết luận và khuyến nghị

Kết luận

Bệnh tiểu đường là một bệnh lý phức tạp và đầy thách thức, đòi hỏi sự quản lý liên tục và theo dõi chặt chẽ. Từ những triệu chứng ban đầu đến các biến chứng nguy hiểm ở giai đoạn cuối, việc nhận biết và đối phó hiệu quả với bệnh là rất quan trọng. Các biện pháp kiểm soát đường huyết, bao gồm thay đổi lối sống, tuân thủ liệu trình điều trị, và sự chủ động trong việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, đều đóng vai trò then chốt trong việc duy trì sức khỏe và ngăn ngừa biến chứng.

Khuyến nghị

Nhận biết triệu chứng: Hiểu rõ các triệu chứng của bệnh tiểu đường, từ những dấu hiệu ban đầu đến các biểu hiện nghiêm trọng, giúp bạn phát hiện bệnh kịp thời và điều trị đúng cách.

Theo dõi sức khỏe: Thường xuyên kiểm tra đường huyết và khám sức khỏe định kỳ để giám sát tình trạng bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần.

Thay đổi lối sống: Áp dụng một chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và duy trì cân nặng hợp lý để hỗ trợ việc kiểm soát đường huyết.

Tuân thủ điều trị: Sử dụng thuốc đúng liều và theo chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý ngừng hoặc thay đổi liệu trình điều trị.

Chủ động liên hệ với bác sĩ: Khi có bất kỳ dấu hiệu biến chứng hoặc triệu chứng nghiêm trọng, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức để được tư vấn và điều trị kịp thời.