Mở đầu
Bệnh vảy nến là một trong những bệnh da liễu mãn tính phổ biến và đáng lo ngại nhất hiện nay. Nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, gây ra nhiều phiền toái về cả thể chất lẫn tâm lý. Một câu hỏi thường xuyên được đặt ra là: “Bệnh vảy nến có lây không?” và làm thế nào để điều trị hiệu quả? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sâu hơn về bệnh vảy nến, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị đến vấn đề lây nhiễm. Qua đó, giúp bạn đọc cởi mở hơn về căn bệnh này và biết cách chăm sóc bản thân tốt hơn.
Tham khảo/Tham vấn chuyên môn:
Bài viết này tham khảo thông tin từ các chuyên gia y tế và các nguồn đáng tin cậy như Bác sĩ Trương Phạm Mỹ Tuyền từ Clover Clinic và các nghiên cứu từ Viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD), Cleveland Clinic, và Mayo Clinic.
Nội dung từ các bài viết trên VietMek.com chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên, chẩn đoán hoặc điều trị y tế chuyên nghiệp. Vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi áp dụng bất kỳ thông tin nào từ bài viết này.
Bệnh vảy nến là gì?
Bệnh vảy nến là một tình trạng tự miễn dịch gây viêm da, kèm theo các triệu chứng như da đổi màu, ngứa đỏ, vảy bạc từng mảng và kích ứng. Đây cũng là một tình trạng da mãn tính, có thể bùng phát bất ngờ và không có cách chữa trị dứt điểm. Bệnh vảy nến có thể xuất hiện ở nhiều dạng khác nhau, mỗi dạng có biểu hiện và mức độ ảnh hưởng khác nhau.
Các thể bệnh vảy nến thường gặp
Tùy vào vị trí và đặc điểm của vết thương trên da mà bệnh vảy nến có thể xuất hiện ở các thể khác nhau, bao gồm:
- Vảy nến móng tay: Làm đổi màu da, rỗ móng tay, móng chân.
- Vảy nến mủ: Xuất hiện những vết sưng nhỏ chứa đầy mủ trên các mảng bám.
- Vảy nến đảo ngược: Xuất hiện ở các nếp gấp trên da, cùng các mảng mỏng không có vảy.
- Vảy nến thể mảng bám: Đây là loại phổ biến nhất, chiếm khoảng 80-90% ở người mắc bệnh, thường xuất hiện ở mặt sau cẳng tay, cẳng chân, vùng rốn và da đầu.
- Vảy nến da đầu: Xuất hiện trên mặt và da đầu dưới dạng các vết sưng và mảng bám có vảy màu vàng, nhờn.
- Vảy nến thể giọt: Thường xuất hiện sau khi bị đau họng do nhiễm liên cầu khuẩn, da nổi đốm vảy đỏ hình giọt nước, ảnh hưởng nhiều ở trẻ em.
- Vảy nến Erythrodermic: Là tình trạng da nghiêm trọng ảnh hưởng đến vùng da lớn (>90%), làm đổi màu da trên diện rộng.
Nguyên nhân bệnh vảy nến
Để hiểu tại sao bệnh vảy nến không lây nhiễm, chúng ta cần phải điểm qua các nguyên nhân chính gây ra bệnh này.
Hệ thống miễn dịch
Hệ miễn dịch có cơ chế phòng vệ giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, ngăn ngừa nhiễm bệnh. Tuy nhiên, khi hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các tế bào khỏe mạnh, nó sẽ gây ra các bệnh tự miễn, trong đó có bệnh vảy nến.
- Phát triển tế bào da tốc độ nhanh: Vảy nến bùng phát do hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức làm tăng tốc độ phát triển của tế bào da. Thay vì phát triển, tái tạo trong vòng một tháng như bình thường, ở người bệnh vảy nến, quá trình này chỉ diễn ra trong 3-4 ngày.
- Tế bào da chồng chất: Tế bào da không bong ra và được thay thế, mà chồng chất lên bề mặt da, tạo ra các mảng vảy gây ngứa, bỏng rát.
Yếu tố di truyền
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc khởi phát bệnh vảy nến. Bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu cha mẹ hoặc anh chị em ruột của bạn mắc bệnh.
Các biến chứng của bệnh vảy nến
Nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh vảy nến có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng.
- Thay đổi màu da: Có thể gây giảm sắc tố sau viêm hoặc tăng sắc tố sau khi các mảng bám đã lành.
- Viêm khớp vảy nến: Gây đau, cứng, sưng trong và xung quanh khớp, làm giới hạn hoạt động trong sinh hoạt thường ngày, và có thể diễn tiến viêm đa khớp.
- Các bệnh tự miễn khác: Như bệnh celiac, xơ cứng và bệnh viêm ruột (Crohn).
Chẩn đoán bệnh
Để chẩn đoán tình trạng bệnh, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm sinh thiết da. Quy trình này bao gồm việc lấy một mẫu mô da nhỏ trên mảng bám và kiểm tra dưới kính hiển vi để xác định chính xác tình trạng bệnh.
Các phương pháp điều trị vảy nến
Hiểu rõ về bệnh vảy nến giúp bạn dễ dàng lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả. Dưới đây là một số cách điều trị vảy nến theo y khoa.
Điều trị bằng thuốc
- Thuốc dạng bôi ngoài da:
- Kem dưỡng ẩm
- Kem thuốc mỡ cortisone
- Kem hoặc thuốc mỡ có chứa nhựa than đá hoặc anthralin
- Kem loại bỏ vảy như axit salicylic hoặc axit lactic
- Dầu gội trị gàu không kê đơn hoặc theo toa
- Thuốc kê đơn chứa dẫn xuất vitamin D hoặc retinoids
Nếu các triệu chứng bệnh không cải thiện hoặc vùng da bị tổn thương lan rộng, bác sĩ có thể đề nghị phương pháp điều trị khác.
- Thuốc dạng tiêm:
- Methotrexate: Dùng cho những trường hợp bệnh vảy nến nặng, nhưng có thể gây ra bệnh gan. Người bệnh cần theo dõi sức khỏe gan định kỳ.
- Cyclosporine: Dùng điều trị bệnh vảy nến nặng, nhưng có thể gây cao huyết áp và tổn thương thận.
Liệu pháp miễn dịch
Các loại thuốc trị liệu miễn dịch mới hoạt động bằng cách ngăn chặn hệ thống miễn dịch của cơ thể để hạn chế phản ứng tự miễn dịch.
Liệu pháp ánh sáng UVB
Đèn LED có các bước sóng làm giảm tình trạng viêm da và làm chậm quá trình sản xuất tế bào da, được sử dụng để điều trị bệnh vảy nến.
Quang trị liệu PUVA
Phương pháp điều trị kết hợp thuốc psoralen trước khi da tiếp xúc với tia cực tím đặc biệt.
Cách ngăn ngừa bệnh vảy nến
Thay vì lo ngại về bệnh vảy nến có lây không, việc ngăn ngừa bệnh bùng phát là điều quan trọng hơn.
- Tắm hàng ngày: Giữ cho làn da sạch sẽ, tránh các tác nhân gây bệnh, và giảm số lần bùng phát bệnh. Tránh chà xát quá mạnh lên da.
- Tắm bột yến mạch: Trộn 1 cốc (128 gam) bột yến mạch vào bồn tắm nước ấm, giúp làm dịu da và bong vảy.
- Tránh căng thẳng: Tránh stress, không lạm dụng rượu bia, không hút thuốc, duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống, ngủ nghỉ, và thể dục đều đặn.
Các câu hỏi phổ biến liên quan đến bệnh vảy nến
1. Bệnh vảy nến có di truyền không?
Trả lời:
Bệnh vảy nến có thể di truyền nhưng không phải ai có người thân mắc bệnh cũng sẽ bị bệnh này.
Giải thích:
Tính di truyền của bệnh vảy nến là một yếu tố được nhiều nghiên cứu khẳng định. Nếu cha, mẹ hoặc cả hai có tiền sử mắc bệnh, con cái có nguy cơ cao hơn mắc bệnh này. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp di truyền đều phát bệnh. Yếu tố môi trường và một số kích hoạt bên ngoài cũng đóng vai trò quan trọng.
Hướng dẫn:
Nếu bạn có tiền sử gia đình bị vảy nến, hãy duy trì lối sống lành mạnh, tránh căng thẳng và chăm sóc da đúng cách để hạn chế nguy cơ phát bệnh. Thường xuyên kiểm tra sức khỏe và tham khảo ý kiến của bác sĩ để có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời.
2. Việc sử dụng kem dưỡng ẩm có giúp cải thiện tình trạng vảy nến không?
Trả lời:
Kem dưỡng ẩm có thể giúp cải thiện tình trạng vảy nến, nhưng không thể chữa trị hoàn toàn.
Giải thích:
Kem dưỡng ẩm giúp da mềm mại, giảm khô và ngứa, từ đó giảm triệu chứng của bệnh vảy nến. Tuy nhiên, các kem dưỡng ẩm chỉ giúp kiểm soát triệu chứng mà không điều trị căn nguyên của bệnh.
Hướng dẫn:
Sử dụng kem dưỡng ẩm hàng ngày là một phần quan trọng trong chế độ chăm sóc da cho người bị vảy nến. Hãy chọn các sản phẩm không chứa hương liệu và hóa chất gây kích ứng. Thoa kem ngay sau khi tắm để giữ ẩm tốt nhất cho làn da.
3. Có những liệu pháp tự nhiên nào giúp giảm triệu chứng vảy nến không?
Trả lời:
Có, một số liệu pháp tự nhiên có thể giúp giảm triệu chứng vảy nến.
Giải thích:
Các liệu pháp tự nhiên như tắm bột yến mạch, sử dụng dầu dừa, và chế độ ăn uống giàu Omega-3 đã chứng minh khả năng giúp giảm viêm, ngứa và cải thiện tình trạng da.
Hướng dẫn:
- Tắm bột yến mạch: Trộn 1 cốc (128 gam) bột yến mạch vào bồn tắm nước ấm, ngâm mình trong khoảng 15-20 phút.
- Sử dụng dầu dừa: Thoa dầu dừa lên vùng da bị vảy nến để làm mềm da và giảm ngứa.
- Chế độ ăn giàu Omega-3: Thêm cá, hạt lanh và quả óc chó vào chế độ ăn uống hàng ngày để giảm viêm.
Kết luận và khuyến nghị
Kết luận
Tóm lại, bệnh vảy nến là một tình trạng tự miễn mãn tính, không có khả năng lây nhiễm từ người này sang người khác. Yếu tố chính gây ra bệnh là do hệ miễn dịch và yếu tố di truyền. Việc hiểu rõ nguyên nhân và cách điều trị giúp bạn kiểm soát bệnh tốt hơn, đồng thời tránh các biến chứng nguy hiểm.
Khuyến nghị
Nếu bạn hoặc người thân mắc bệnh vảy nến, đừng lo lắng về khả năng lây nhiễm. Hãy tập trung vào việc duy trì lối sống lành mạnh, sử dụng các phương pháp điều trị theo chỉ định của bác sĩ và chăm sóc da đúng cách. Chúng tôi khuyến khị bạn nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe, tham khảo ý kiến chuyên gia và tự chăm sóc da để kiểm soát bệnh tốt nhất. Chúc bạn và người thân luôn có làn da khỏe mạnh và thoải mái trong cuộc sống hàng ngày.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết và hy vọng những thông tin này đã giúp ích cho bạn.