Mở đầu
Ho là một triệu chứng rất phổ biến mà ai cũng mắc phải ít nhất một vài lần trong cuộc đời. Đặc biệt, vào những thời điểm khi thời tiết chuyển mùa, các đối tượng như người già, trẻ nhỏ hoặc người có bệnh mãn tính thường rất dễ bị ho. Nguyên nhân gây ho có thể rất đa dạng, từ viêm họng, viêm khí quản, viêm phổi cho đến ho do trào ngược dạ dày thực quản. Hiện nay, ngoài việc sử dụng thuốc kháng sinh chống viêm, nhiều người còn tìm đến những biện pháp trị liệu tự nhiên để đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Một trong những phương pháp đó là sử dụng lá hẹ để trị ho, một phương pháp đã và đang nhận được rất nhiều sự quan tâm. Hãy cùng tìm hiểu về công dụng của lá hẹ và các bài thuốc trị ho từ lá hẹ qua bài viết sau đây.
Tham khảo/Tham vấn chuyên môn:
Bài viết này có sự tham vấn y khoa từ Bác sĩ CKI Võ Thị Nhung, chuyên gia về Y học cổ truyền từ Quân Y Viện 7A. Bác sĩ Nhung đã cung cấp những thông tin giá trị về cách sử dụng lá hẹ an toàn và hiệu quả.
Nội dung từ các bài viết trên VietMek.com chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên, chẩn đoán hoặc điều trị y tế chuyên nghiệp. Vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi áp dụng bất kỳ thông tin nào từ bài viết này.
Giới thiệu về lá hẹ
Lá hẹ còn được biết đến với nhiều tên gọi như cửu thái, cửu thái tử, khởi dương thảo, du thái tử, và có tên khoa học là Allium ramosum L., thuộc họ Hành (Alliaceae). Đây là một loại rau ăn chứa rất nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe, rất phổ biến trong bữa cơm hàng ngày của người Việt. Ngoài ra, lá hẹ còn là một cây thuốc Nam được sử dụng lâu đời để chữa các bệnh lý về hô hấp và suy giảm chức năng sinh lý nam.
Theo Y học cổ truyền, lá hẹ có vị cay, ngọt, tính ấm, có tác dụng ôn trung, trợ vị khí, điều hòa tạng phủ, hạ nghịch khí, cố thận tinh, tán ứ huyết. Các tác dụng của lá hẹ bao gồm:
– Giải độc, chống viêm, giảm đau.
– Điều trị cảm mạo, ho khan, ho có đờm.
– Bổ thận, tráng dương.
– Chữa mộng tinh, điều trị di tinh.
– Cải thiện lưng gối yếu mềm.
– Làm lành các vết thương.
– Điều trị táo bón, trị giun.
Theo Y học hiện đại, cây hẹ có các tác dụng dược lý như:
– Vitamin K và canxi trong hẹ có tác dụng bồi bổ xương, giúp xương chắc khỏe.
– Lưu huỳnh và flavonoid trong hẹ có khả năng ngăn chặn một số chứng bệnh ung thư (phổi, dạ dày, đại tràng, vú, tuyến tiền liệt), ngăn chặn các gốc tự do phát triển.
– Một số loại hóa chất như allcin, sulfit, odorin… trong hẹ có tác dụng như kháng sinh, giúp điều trị nhiễm trùng da, ngứa, ghẻ, giun kim ở trẻ nhỏ.
– Hẹ có tác dụng giảm lượng cholesterol trong máu và làm giảm cao huyết áp.
Hiện nay, lá hẹ thường được khuyến khích sử dụng như một vị thuốc để điều trị ho, trị giun ký sinh và giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Công dụng của lá hẹ trong điều trị ho
“Lá hẹ dùng để trị ho có tốt không?” là thắc mắc khá phổ biến của nhiều người. Trên thực tế, lá hẹ rất giàu vitamin C, vì vậy loại thảo mộc này có thể được sử dụng như một liệu pháp bổ sung cùng với phác đồ kháng virus để làm giảm các triệu chứng ho do cảm lạnh thông thường. Vitamin C đóng vai trò quan trọng để thúc đẩy các chức năng trong hệ thống miễn dịch để chống lại các bệnh nhiễm trùng do virus trong cơ thể. Việc bổ sung lá hẹ giúp tăng cường hệ miễn dịch và thúc đẩy quá trình điều trị ho nhanh hơn.
Các bài thuốc từ lá hẹ trị ho an toàn và hiệu quả
Nước ép lá hẹ
Chuẩn bị: Lá hẹ tươi đủ dùng.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch lá hẹ rồi ngâm với nước muối trong 15 phút. Sau đó, vớt ra và để ráo nước.
- Cắt nhỏ lá hẹ, cho vào máy xay sinh tố xay nhuyễn. Thêm một ly nước ấm vào, khuấy đều và lọc lấy nước cốt.
- Chia nước lá hẹ thành 2-3 phần để uống trong ngày.
Lá hẹ chưng đường phèn chữa ho
Chuẩn bị: 100g lá hẹ tươi, 3 muỗng đường phèn.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch lá hẹ, cắt khúc nhỏ và cho vào bát. Đường phèn giã nhỏ rải đều lên trên lá hẹ.
- Hấp cách thủy hỗn hợp lá hẹ và đường phèn trong 30 phút.
- Chia hỗn hợp thành 2 lần ăn, hãy ăn luôn cả lá hẹ để trị ho hiệu quả hơn.
Lá hẹ nấu cháo ăn trị ho
Chuẩn bị: 100g lá hẹ tươi, 50g gạo tẻ.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch lá hẹ, cắt khúc vừa đủ.
- Vo gạo tẻ (khoảng 2-3 lần nước), nấu chín. Khi gạo đã chín, nêm nếm gia vị và cho lá hẹ vào nấu thêm 2 phút.
- Ăn khi còn nóng để làm ấm và xoa dịu cổ họng, cải thiện tình trạng đau rát khi ho.
Lá hẹ hấp gừng để trị ho
Chuẩn bị: 250g lá hẹ tươi, 25g gừng củ.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch lá hẹ, ngâm nước muối, cắt khúc nhỏ. Củ gừng gọt vỏ, rửa sạch và đập dập.
- Cho lá hẹ và gừng vào bát sứ hấp cách thủy trong 30 phút.
- Ăn hỗn hợp lá hẹ và gừng 3 lần/ngày. Sử dụng liên tục trong 5 ngày để trị ho do lạnh, cảm mạo.
Lá hẹ kết hợp nghệ và chanh trị ho
Chuẩn bị: 10g lá hẹ tươi, 20g củ nghệ, 1 quả chanh, đường.
Cách thực hiện:
- Nướng chín nghệ, lột vỏ, giã nát. Rửa sạch lá hẹ, ngâm nước muối, cắt khúc. Cắt chanh thành lát.
- Cho nghệ, lá hẹ, chanh vào chén, thêm đường phèn. Hấp cách thủy 20-30 phút.
- Chắt lấy nước, uống 2 lần/ngày trước bữa ăn.
Lá hẹ, hoa đu đủ đực và hạt chanh
Chuẩn bị: 15g lá hẹ tươi, 15g hoa đu đủ đực, 10g hạt chanh.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch các nguyên liệu, xay nhuyễn với nước. Đổ hỗn hợp vào chén, thêm đường và mật ong, trộn đều và hấp chín.
- Uống hỗn hợp 3 lần/ngày. Kiên trì sử dụng vài ngày để cải thiện tình trạng ho.
Các câu hỏi phổ biến liên quan đến trị ho bằng lá hẹ
1. Lá hẹ có an toàn cho trẻ nhỏ không?
Trả lời:
Lá hẹ có thể an toàn cho trẻ nhỏ nếu được sử dụng đúng cách và liều lượng hợp lý.
Giải thích:
Lá hẹ chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe, như vitamin C và chất chống oxy hóa, giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Tuy nhiên, lá hẹ có tính nhiệt và vị cay nhẹ, vì vậy không nên sử dụng quá nhiều để tránh gây khó chịu cho trẻ. Cần nấu chín lá hẹ và kết hợp với các thành phần khác như mật ong, đường phèn để dễ dàng cho trẻ tiêu thụ.
Hướng dẫn:
Khi sử dụng lá hẹ cho trẻ nhỏ, hãy bắt đầu bằng một lượng nhỏ để kiểm tra phản ứng của cơ thể trẻ. Nấu chín lá hẹ cùng với cháo hoặc nước ép sẽ làm giảm độ cay và dễ uống hơn. Nếu thấy trẻ có dấu hiệu dị ứng hoặc khó chịu, nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.
2. Làm thế nào để lưu trữ lá hẹ tươi lâu?
Trả lời:
Lá hẹ tươi có thể được lưu trữ trong tủ lạnh hoặc bảo quản ở nhiệt độ phòng phù hợp để giữ độ tươi lâu hơn.
Giải thích:
Lá hẹ tươi rất dễ bị héo và mất nước nếu không được bảo quản đúng cách. Khi để lá hẹ trong tủ lạnh, độ tươi có thể được duy trì lâu hơn vì môi trường mát mẻ giúp làm chậm quá trình héo úa.
Hướng dẫn:
Để bảo quản lá hẹ tươi, bạn nên rửa sạch lá hẹ, để ráo nước và cho vào túi nilon hoặc hộp đựng thực phẩm trước khi đặt vào tủ lạnh. Nếu muốn bảo quản ở nhiệt độ phòng, hãy đặt lá hẹ ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp.
3. Lá hẹ có tương tác với thuốc tân dược không?
Trả lời:
Có khả năng là lá hẹ có thể tương tác với một số loại thuốc tân dược, nhưng điều này cần được xác minh thêm tùy vào loại thuốc cụ thể.
Giải thích:
Một số dược liệu tự nhiên như lá hẹ có thể ảnh hưởng đến cách mà cơ thể hấp thụ và chuyển hóa các loại thuốc tân dược. Ví dụ, nếu bạn đang sử dụng thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống viêm, việc dùng lá hẹ mà không tham khảo ý kiến bác sĩ có thể gây ra tương tác không mong muốn.
Hướng dẫn:
Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc tân dược nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng lá hẹ hoặc bất kỳ dược liệu tự nhiên nào. Bác sĩ sẽ giúp bạn đánh giá các rủi ro tiềm ẩn và đưa ra lời khuyên phù hợp nhất tốt cho sức khỏe của bạn.
Kết luận và khuyến nghị
Kết luận
Như đã thấy, lá hẹ không chỉ là một loại rau dinh dưỡng mà còn là một vị thuốc tự nhiên có nhiều công dụng tuyệt vời trong việc trị ho. Từ các tác dụng trong Y học cổ truyền đến các nghiên cứu dược lý hiện đại, lá hẹ đã chứng minh được hiệu quả và an toàn khi sử dụng để điều trị ho. Tuy nhiên, việc sử dụng các liệu pháp tự nhiên này cần được thực hiện đúng cách và có sự theo dõi thích hợp.
Khuyến nghị
Bài viết đã cung cấp những thông tin chi tiết về các bài thuốc từ lá hẹ giúp điều trị ho hiệu quả mà không gây ra nhiều tác dụng phụ. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ dấu hiệu khó chịu hay phản ứng không mong muốn nào, hãy ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức. Dù lá hẹ là một dược liệu tự nhiên với nhiều lợi ích, nhưng việc sử dụng sai cách có thể dẫn đến hậu quả không mong muốn. Hãy kiên trì và cẩn trọng trong việc điều trị để đạt được hiệu quả cao nhất. Cảm ơn quý độc giả đã dành thời gian theo dõi bài viết. Chúc mọi người sức khỏe và bình an!
Tài liệu tham khảo
2. Vị thuốc từ hẹ – Bệnh viện Nguyễn Tri Phương
3. Vitamin C as a Supplementary Therapy in Relieving Symptoms of the Common Cold: A Meta-Analysis of 10 Randomized Controlled Trials – NCBI