Mở đầu
Thủy đậu là một bệnh truyền nhiễm phổ biến, đặc biệt là ở trẻ em do hệ miễn dịch còn non yếu, khiến các bậc phụ huynh phải lo lắng. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu thủy đậu có thể giúp việc điều trị và chăm sóc trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn nhiều. Vậy, thủy đậu là gì và các biểu hiện đặc trưng của nó ra sao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây để bảo vệ con trẻ khỏi căn bệnh này.
Tham khảo/Tham vấn chuyên môn:
Trong bài báo gốc, đã có sự tham vấn chuyên môn từ Phòng khám Gia đình Việt Úc.
Nội dung từ các bài viết trên VietMek.com chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên, chẩn đoán hoặc điều trị y tế chuyên nghiệp. Vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi áp dụng bất kỳ thông tin nào từ bài viết này.
Bệnh thủy đậu ở trẻ em là gì?
Thủy đậu, còn gọi là trái rạ, là một bệnh truyền nhiễm do virus varicella-zoster gây ra. Virus này khiến cơ thể trẻ nổi mụn nước, ngứa ngáy và phát sốt. Bệnh này thường gặp ở trẻ em dưới 12 tuổi, đặc biệt là những trẻ có hệ miễn dịch yếu hoặc chưa được tiêm phòng vắc xin thủy đậu đầy đủ.
Trẻ nhỏ bị thủy đậu có thể gặp phải những biến chứng nguy hiểm như:
- Nhiễm trùng da
- Nhiễm khuẩn thứ phát
- Viêm phổi
- Viêm não
- Mất điều hòa tiểu não
- Viêm tủy ngang
- Hội chứng Reye
- Thậm chí tử vong…
Triệu chứng của thủy đậu ở trẻ em
Dưới đây là sáu triệu chứng đặc trưng của thủy đậu mà cha mẹ cần nhận diện để có thể xử lý kịp thời.
1. Mệt mỏi, uể oải
Một trong những dấu hiệu đầu tiên và phổ biến nhất ở trẻ em khi mắc thủy đậu là cảm giác mệt mỏi, uể oải. Trẻ có thể cảm thấy không khỏe, ốm yếu và khó chịu trong khoảng 1-2 ngày trước khi những mụn nước xuất hiện. Đôi khi dấu hiệu này dễ bị cha mẹ bỏ qua hoặc nhầm lẫn với những mệt mỏi thông thường.
2. Sốt nhẹ, đau đầu
Một dấu hiệu điển hình khác là sốt nhẹ kèm đau đầu. Trong hầu hết các trường hợp, trẻ bắt đầu bị sốt từ 38,3°-38,8°C kèm những triệu chứng như đau họng và nhức đầu. Nếu trẻ bị sốt cao trên 39°C mà không hạ sốt dù đã dùng thuốc, bạn nên đưa trẻ đến bệnh viện.
3. Phát ban, nổi mụn nước
Đây là triệu chứng đặc trưng nhất và dễ nhận biết nhất. Phát ban, nổi mụn nước thường xuất hiện từ 10-21 ngày sau khi tiếp xúc với virus. Những vết phát ban này thường bắt đầu ở mặt, ngực, bụng và lưng, sau đó lan sang các bộ phận khác như miệng, cổ họng, mắt, tay, chân…
Triệu chứng phát ban, nổi mụn nước ở trẻ bị thủy đậu thường trải qua 3 giai đoạn:
- Nổi đốm đỏ: Phát ban thường bắt đầu bằng những đốm đỏ, trông như mụn nhọt hoặc vết côn trùng cắn.
- Nổi mụn nước: Đốm đỏ phát triển thành mụn nước nhỏ, màu đục, có thể gây ngứa rồi vỡ ra.
- Đóng vảy: Các mụn nước sau khi vỡ sẽ để lại vết loét hở, sau đó đóng vảy khô màu nâu, lành lại trong vòng 3-5 ngày.
4. Chán ăn
Trẻ mắc thủy đậu thường chán ăn do cảm giác mệt mỏi, sốt, phát ban và ngứa ngáy. Cha mẹ có thể dễ dàng nhận thấy trẻ quấy khóc và không muốn ăn trong thời gian này. Để khắc phục, cha mẹ nên chia nhỏ cữ bú cữ ăn và ưu tiên thực phẩm mềm, dễ tiêu.
5. Đau cơ khớp
Triệu chứng này khiến trẻ cảm thấy đau cơ, đau bụng và đau khớp. Đặc biệt là khi trẻ vừa phải đối mặt với cảm giác ngứa ngáy và phát ban. Đôi khi cơn đau có thể lan ra toàn thân và gây nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ.
6. Ho, sổ mũi
Bên cạnh những triệu chứng trên, trẻ mắc thủy đậu có thể ho, sổ mũi như bị cảm lạnh. Virus thủy đậu có thể lây qua không khí khi trẻ ho hoặc hắt hơi, vì vậy cha mẹ cần hướng dẫn trẻ che mũi và miệng khi ho, hắt hơi để hạn chế lây lan.
Các cách chữa bệnh thủy đậu ở trẻ em
Việc điều trị thủy đậu ở trẻ em chủ yếu là làm giảm triệu chứng và giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn. Dù là một bệnh do virus gây ra và không cần dùng kháng sinh, nhưng có một số biện pháp cha mẹ có thể thực hiện tại nhà để giảm bớt khó chịu cho trẻ.
- Chườm khăn ướt mát
- Tắm nước ấm 3-4 giờ/lần trong những ngày đầu
- Thoa kem dưỡng da chứa calamine lên vùng da bị ngứa
- Cho trẻ ăn thức ăn nguội, mềm, nhạt
Trong trường hợp nghiêm trọng hoặc nếu trẻ bị nhiễm khuẩn các mụn nước do gãi, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus hoặc kháng sinh để điều trị nhiễm khuẩn. Việc này cần được thực hiện dưới sự giám sát của chuyên gia y tế.
Các câu hỏi phổ biến liên quan đến dấu hiệu thủy đậu ở trẻ em
1. Trẻ em có những dấu hiệu nào cảnh báo khi bị thủy đậu?
Trả lời:
Trẻ em có thể có những dấu hiệu cảnh báo như cảm giác mệt mỏi, sốt nhẹ, phát ban, nổi mụn nước, chán ăn, đau cơ khớp và triệu chứng giống cảm lạnh như ho, sổ mũi.
Giải thích:
Trẻ bị thủy đậu thường trải qua giai đoạn cảm thấy không khỏe và mệt mỏi từ 1-2 ngày trước khi phát ban nổi mụn nước. Triệu chứng sốt nhẹ, phát ban nổi đốm đỏ và cuối cùng là phát triển thành mụn nước. Đặc biệt, cảm giác ngứa ngáy do mụn nước gây ra và đau nhức khắp cơ thể có thể làm trẻ mệt mỏi và chán ăn.
Hướng dẫn:
Cha mẹ nên chú ý phát hiện sớm những triệu chứng trên để có kế hoạch chăm sóc và điều trị kịp thời. Đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi thấy các dấu hiệu nghiêm trọng như sốt cao, khó thở hoặc phát ban lan rộng không kiểm soát được.
2. Thủy đậu có cần điều trị thuốc kháng sinh không?
Trả lời:
Không, thủy đậu do virus gây ra và không cần điều trị bằng thuốc kháng sinh, trừ khi có nhiễm trùng thứ phát.
Giải thích:
Thủy đậu là bệnh do virus varicella-zoster gây ra, kháng sinh không có tác dụng điều trị virus. Tuy nhiên, nếu trẻ có tình trạng nhiễm khuẩn thứ phát do vi khuẩn từ các vết loét sau khi mụn nước vỡ, thì cần kháng sinh để điều trị nhiễm khuẩn đó.
Hướng dẫn:
Tốt nhất, cha mẹ nên giữ vệ sinh cho các vết thương mụn nước, không để trẻ gãi ngứa nhiều. Đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu có dấu hiệu nhiễm khuẩn như sưng tấy, đau rát và có dịch mủ từ mụn nước.
3. Làm thế nào để phòng tránh bệnh thủy đậu ở trẻ em?
Trả lời:
Cách hiệu quả nhất để phòng tránh thủy đậu ở trẻ em là tiêm vắc xin phòng ngừa.
Giải thích:
Vắc xin thủy đậu đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh. Tiêm vắc xin giúp cơ thể trẻ tạo kháng thể mạnh mẽ chống lại virus varicella-zoster, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh và ngăn chặn sự lây lan.
Hướng dẫn:
Bố mẹ nên đưa trẻ đi tiêm vắc xin phòng ngừa theo lịch khuyến cáo của y tế. Đảm bảo trẻ được tiêm đủ hai mũi vắc xin để đạt hiệu quả bảo vệ tốt nhất. Ngoài ra, cần hướng dẫn trẻ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên và che miệng khi ho hoặc hắt hơi để hạn chế sự phát tán của virus.
Kết luận và khuyến nghị
Kết luận
Bài viết đã cung cấp những thông tin chi tiết về các triệu chứng đặc trưng của bệnh thủy đậu ở trẻ em, cách nhận diện và các biện pháp xử lý ban đầu. Việc nhận biết và chăm sóc kịp thời sẽ giúp hạn chế các biến chứng nguy hiểm và giảm bớt sự khó chịu cho trẻ.
Khuyến nghị
Để bảo vệ con trẻ, cha mẹ cần có kế hoạch phòng ngừa thủy đậu bằng cách tiêm phòng vắc xin đầy đủ và kịp thời. Khi phát hiện các triệu chứng nghi ngờ của thủy đậu, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị ngay. Bên cạnh đó, thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà như tắm nước ấm, chườm mát và cho trẻ ăn uống hợp lý để giảm bớt sự khó chịu do bệnh gây ra.
Tài liệu tham khảo
Chickenpox (for Parents) | Nemours KidsHealth https://kidshealth.org/en/parents/chicken-pox.html Ngày truy cập: 21/05/2024
Chickenpox in Children | Johns Hopkins Medicine https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/chickenpox-in-children Ngày truy cập: 21/05/2024
Chickenpox https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4017-chickenpox Ngày truy cập: 21/05/2024
Chickenpox https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chickenpox/symptoms-causes/syc-20351282 Ngày truy cập: 21/05/2024
Chickenpox https://www.nhs.uk/conditions/chickenpox/ Ngày truy cập: 21/05/2024