Bệnh zona thần kinh: Hiểu rõ mức độ nguy hiểm để bảo vệ sức khỏe của bạn!

Mở đầu

Bệnh zona thần kinh có nguy hiểm không? Đây là một câu hỏi mà nhiều người đặt ra khi đối mặt với căn bệnh này. Bệnh zona thần kinh không còn xa lạ với chúng ta, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về mức độ nguy hiểm của bệnh này. Zona thần kinh, còn được gọi là bệnh giời leo, là một loại bệnh gây ra bởi virus varicella-zoster, virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi hết thủy đậu, virus này có thể “ngủ yên” trong các tế bào thần kinh và tái phát dưới dạng bệnh zona.

Biểu hiện chính của bệnh là nổi các mụn nước đau đớn ở một bên cơ thể, thường đi kèm với các triệu chứng như sốt, đau đầu và mệt mỏi. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về bệnh zona thần kinh, các biến chứng có thể gặp phải, và cách phòng ngừa hiệu quả.

Tham khảo/Tham vấn chuyên môn

Bài viết này đã tham khảo thông tin từ bác sĩ Nguyễn Thường Hanh – Nội khoa – Nội tổng quát tại Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh và được tác giả Trúc Phạm biên soạn và cập nhật lần cuối vào ngày 23/11/2022.

Bệnh zona thần kinh là gì?

Bệnh zona thần kinh là kết quả của việc virus varicella-zoster tái hoạt động sau nhiều năm “ngủ yên” trong cơ thể. Triệu chứng điển hình của bệnh bao gồm:

• Đau rát, nóng hoặc ngứa ran: Trước khi phát ban, da có thể xuất hiện cảm giác đau rát.
• Phát ban đỏ: Sau 1-5 ngày kể từ khi triệu chứng bắt đầu, da sẽ nổi các nốt đỏ, chuyển thành mụn nước chứa đầy dịch.
• Mụn vỡ và đóng vảy: Mụn nước vỡ ra và đóng vảy sau 7-10 ngày và hầu hết sẽ khỏi trong vòng 2-4 tuần.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm sốt, ớn lạnh, đau đầu, nhạy cảm với ánh sáng, mệt mỏi và đau dạ dày. Bệnh thường không nguy hiểm đối với những người khỏe mạnh nhưng có thể để lại các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách.

Biến chứng của bệnh zona thần kinh

Đau dây thần kinh sau zona (PHN)

Một trong những biến chứng phổ biến và gây sợ hãi nhất của bệnh zona thần kinh là đau dây thần kinh sau zona (PHN). Biến chứng này xảy ra ở khoảng 20% người bệnh và có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí hàng năm. Khi đó, các dây thần kinh bị tổn thương sẽ gửi tín hiệu đau đớn lẫn lộn và phóng đại từ da đến não. Các phương pháp điều trị bao gồm:

1. Thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau và steroid có thể giúp giảm đau và viêm.
2. Thuốc kháng virus: Thuốc kháng virus cũng được sử dụng để điều trị.
3. Thuốc chống trầm cảm và chống co giật: Giúp giảm đau mãn tính.
4. Thuốc bôi tại chỗ: Các loại kem giảm đau giúp làm dịu vùng da bị tổn thương.

Khuyến cáo của các chuyên gia là nên điều trị sớm để ngăn ngừa biến chứng này.

Mất thị lực

Khi bệnh zona xuất hiện trong hoặc xung quanh mắt, biến chứng có thể gây nhiễm trùng và tổn thương mắt nghiêm trọng. Các triệu chứng bao gồm đau mắt, đỏ mắt, và trong một số trường hợp, mất thị lực tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Viêm não và các vấn đề thần kinh

Viêm não, liệt mặt, và các vấn đề về thính giác hoặc thăng bằng cũng là một trong những biến chứng nghiêm trọng của bệnh zona thần kinh. Đặc biệt, nếu viêm não không được phát hiện và điều trị kịp thời, nó có thể gây tử vong.

Nhiễm trùng da

Nếu các vết phát ban không được chăm sóc đúng cách, nguy cơ nhiễm trùng da do vi khuẩn tại vị trí vết ban là rất cao. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như chết mô và sẹo lâu dài.

Chăm sóc và phòng ngừa bệnh zona thần kinh

Hiểu rõ và chăm sóc bệnh zona thần kinh là điều quan trọng để giảm nguy cơ các biến chứng. Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể thực hiện để phòng ngừa và chăm sóc bệnh zona thần kinh:

1. Không chạm vào hoặc gãi vào vết phát ban: Điều này giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.
2. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch: Giúp giảm nguy cơ lây lan virus.
3. Giữ vệ sinh vùng da bị phát ban: Đảm bảo vùng da luôn sạch sẽ để tránh nhiễm trùng.
4. Che vết phát ban lại: Tránh tiếp xúc trực tiếp với người khác để ngăn ngừa lây lan virus.
5. Nghỉ ngơi và ăn uống điều độ: Tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
6. Hạn chế tiếp xúc với những người dễ bị nhiễm bệnh: Đặc biệt là những người chưa tiêm phòng thủy đậu hoặc có hệ miễn dịch yếu.

Ngoài ra, tiêm phòng vắc xin thủy đậu hoặc vắc xin zona là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Việc tiêm phòng không chỉ giúp bảo vệ bạn mà còn giúp bảo vệ cộng đồng xung quanh.

Các câu hỏi phổ biến liên quan đến bệnh zona thần kinh

1. Bệnh zona thần kinh có lây không?

Trả lời: Có, bệnh zona thần kinh có thể lây lan qua tiếp xúc gần với vết phát ban của người bệnh.

Giải thích: Virus varicella-zoster có thể lây lan qua tiếp xúc với dịch từ mụn nước của người mắc bệnh zona. Virus này có thể gây bệnh thủy đậu ở những người chưa bị nhiễm hoặc chưa được tiêm phòng.

Hướng dẫn: Để phòng ngừa lây lan, hãy che vết phát ban, không tiếp xúc gần với người khác, đặc biệt là trẻ em và những người có hệ miễn dịch yếu.

2. Ai là người có nguy cơ cao mắc bệnh zona thần kinh?

Trả lời: Người già và những người có hệ miễn dịch yếu có nguy cơ cao mắc bệnh zona thần kinh.

Giải thích: Với tuổi tác, nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh tăng lên do hệ miễn dịch suy yếu. Những người có hệ miễn dịch yếu, bao gồm người mắc bệnh HIV/AIDS, ung thư hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, cũng có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh.

Hướng dẫn: Để giảm nguy cơ mắc bệnh, hãy duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tập thể dục đều đặn, và tiêm phòng đầy đủ.

3. Bệnh zona thần kinh có thể điều trị khỏi hoàn toàn không?

Trả lời: Có, bệnh zona thần kinh có thể được điều trị và thường sẽ khỏi hoàn toàn nếu điều trị đúng cách.

Giải thích: Điều trị sớm với thuốc kháng virus và chăm sóc tốt giúp giảm triệu chứng và thời gian bệnh. Tuy nhiên, việc khỏi hoàn toàn còn phụ thuộc vào thể trạng và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Hướng dẫn: Khi bạn nhận thấy các triệu chứng của bệnh zona, hãy đi khám bác sĩ sớm để được điều trị kịp thời. Chăm sóc tại nhà bằng cách giữ vệ sinh, nghỉ ngơi và ăn uống đủ dinh dưỡng cũng rất quan trọng.

Kết luận và khuyến nghị

Kết luận

Bệnh zona thần kinh, mặc dù không đe dọa đến tính mạng trong hầu hết các trường hợp, nhưng vẫn có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách. Những biến chứng này bao gồm đau dây thần kinh sau zona, mất thị lực, viêm não và nhiễm trùng da. Do đó, việc phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách là rất quan trọng.

Khuyến nghị

Hiểu rõ bệnh zona thần kinh có nguy hiểm không sẽ giúp bạn chuẩn bị tốt hơn và bảo vệ sức khỏe của mình cũng như những người xung quanh. Chúng tôi khuyến nghị bạn nên:

1. Đi khám bác sĩ sớm: Khi có các triệu chứng đặc trưng của bệnh zona.
2. Chăm sóc vùng da bị bệnh: Giữ vệ sinh và che vết phát ban để ngừa nhiễm trùng.
3. Tiêm phòng vắc xin: Nếu chưa từng bị mắc bệnh thủy đậu hoặc chưa tiêm phòng, hãy tiêm phòng càng sớm càng tốt.

Tài liệu tham khảo

• Mayo Clinic: Shingles Symptoms and Causes
• Johns Hopkins Medicine: Shingles
• NHS: Shingles
• New York State Department of Health: Shingles
• NHS Inform: Shingles

Bài viết này đã được tham vấn y khoa bởi bác sĩ Nguyễn Thường Hanh và được tác giả Trúc Phạm cập nhật. Hy vọng rằng thông tin trong bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh zona thần kinh và có các biện pháp phòng ngừa, chăm sóc hiệu quả.