Người lớn tuổi đau bụng liên tục: dấu hiệu nên chú ý ngay lập tức!

Mở đầu

Đau bụng liên tục ở người lớn tuổi không chỉ đơn thuần là một triệu chứng khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu của nhiều căn bệnh tiềm ẩn nguy hiểm. Khi càng lớn tuổi, các chức năng sinh lý suy giảm khiến hệ tiêu hóa và sức đề kháng của cơ thể yếu đi, làm cho người già dễ bị mắc các bệnh lý tiêu hóa. Chính vì vậy, việc nhận diện và theo dõi các triệu chứng đau bụng là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về triệu chứng đau bụng ở người lớn tuổi, các nguyên nhân phổ biến và cách xử lý tốt nhất.

Tham khảo/Tham vấn chuyên môn:

Bài viết này sử dụng thông tin chuyên môn từ Bác sĩ Nội soi tiêu hóa – Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Ngoài ra, các nguồn thông tin uy tín khác cũng được tham khảo để đảm bảo tính chính xác và khách quan của bài viết.

Nguyên nhân gây đau bụng ở người lớn tuổi

Đau bụng ở người lớn tuổi là triệu chứng khá phổ biến và có thể gây ra từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về những nguyên nhân chính và cách xử lý từng trường hợp cụ thể.

1. Táo bón

Táo bón là một trong những vấn đề tiêu hóa phổ biến nhất ở người lớn tuổi:

• Đi tiêu ít: Thường thì người bệnh đi tiêu ít hơn ba lần mỗi tuần.
• Phân cứng và khó tiêu: Khi đi tiêu, người bệnh cảm thấy đau rát do phân cứng và việc tiêu hóa không trôi chảy.

Táo bón không chỉ gây ra đau bụng liên tục mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Người bị táo bón kinh niên có nhiều nguy cơ gặp các vấn đề hậu môn và trực tràng như trĩ, viêm đại tràng mạn tính.

2. Chứng đầy bụng khó tiêu

Khó tiêu là cảm giác khó chịu sau khi ăn, kèm theo các triệu chứng như:

• Khó chịu ở vùng bụng trên hoặc sau xương ức.
• Ợ hơi và cảm giác chua miệng.

Với người già hoặc những người mắc bệnh tim, chứng khó tiêu dễ nhầm lẫn với cơn đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim, đặc biệt khi cơn đau lan đến quai hàm hoặc cánh tay trái. Trong trường hợp này, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán chính xác.

3. Sỏi mật

Người lớn tuổi có nguy cơ cao bị sỏi túi mật, biểu hiện bằng các triệu chứng:

• Đau bụng đột ngột, dữ dội ở vùng hạ sườn phải hoặc thượng vị.
• Đau lan lên vai phải hoặc sau lưng.

Trong trường hợp nặng có thể kèm theo sốt cao, rét run và vàng da. Việc phát hiện và điều trị sớm sỏi mật rất quan trọng để tránh biến chứng nguy hiểm.

4. Tắc ruột

Tắc ruột thường xảy ra do người cao tuổi gặp khó khăn trong việc nhai và nuốt thức ăn. Một số nguyên nhân bao gồm:

• Mất răng khiến sức nhai giảm.
• Người đã phẫu thuật cắt bỏ dạ dày hoặc mắc bệnh viêm tụy.
• Táo bón hoặc ăn các loại thức ăn cứng, dai không được nhai kỹ.

Triệu chứng của tắc ruột gồm đau bụng kéo dài, chướng bụng và không thể đi tiêu hoặc đi tiểu.

Tại sao khó chẩn đoán đau bụng ở người lớn tuổi?

Mặc dù có nhiều phương tiện chẩn đoán hiện đại, việc xác định nguyên nhân đau bụng ở người già vẫn còn nhiều thách thức. Dưới đây là những nguyên nhân chính:

1. Triệu chứng bệnh không điển hình

Các cơ quan trong ổ bụng nằm gần nhau nên triệu chứng đau bụng có thể giống nhau dù nguyên nhân khác nhau. Điều này đòi hỏi kỹ năng và kinh nghiệm của thầy thuốc kết hợp với phương tiện chẩn đoán cận lâm sàng.

2. Thay đổi hệ tiêu hóa

Ở người già, hệ tiêu hóa có nhiều thay đổi do tuổi tác và các thói quen sống như:

• Giảm nhu động ruột, dạ dày và thực quản: Làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.
• Các vấn đề về răng miệng: Như viêm lợi, rụng răng.
• Thay đổi giá trị xét nghiệm: Bao gồm giảm Albumin, canxi máu, và tăng enzym ALT, đường máu, kali.

Những thay đổi này làm cho triệu chứng đau bụng trở nên không rõ ràng và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác.

Các câu hỏi phổ biến liên quan đến đau bụng ở người lớn tuổi

Để giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này, dưới đây là một số câu hỏi phổ biến mà nhiều người thắc mắc.

1. Đau bụng dai dẳng ở người lớn tuổi có phải là dấu hiệu của một căn bệnh nghiêm trọng?

Trả lời:

Câu trả lời là “có thể.” Đau bụng liên tục không nên xem nhẹ, đặc biệt ở người lớn tuổi.

Giải thích:

Người cao tuổi dễ mắc nhiều bệnh lý hơn do sức đề kháng suy giảm. Đau bụng dai dẳng có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh khác nhau như viêm dạ dày, ruột, sỏi mật, hoặc thậm chí là ung thư. Do đó, việc theo dõi kỹ lưỡng và khám tổng quát định kỳ là điều vô cùng quan trọng.

Hướng dẫn:

• Đi khám bác sĩ: Nếu bạn hoặc người thân gặp tình trạng đau bụng liên tục, hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán chi tiết.
• Theo dõi triệu chứng: Ghi chép lại các triệu chứng và thời gian xuất hiện để cung cấp thông tin cho bác sĩ.
• Không tự dùng thuốc: Tránh dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc dân gian mà không có sự chỉ định của thầy thuốc.

2. Làm sao để phân biệt đau bụng do tiêu hóa hay do tim mạch?

Trả lời:

Để phân biệt đau bụng do tiêu hóa hay tim mạch, người bệnh cần chú ý đến các triệu chứng đi kèm và hoàn cảnh xuất hiện của cơn đau.

Giải thích:

Đau bụng do tiêu hóa thường xuất hiện sau khi ăn hoặc do rối loạn tiêu hóa, còn đau do tim mạch như cơn đau thắt ngực xuất hiện khi gắng sức hoặc căng thẳng. Đau bụng do tim mạch thường lan lên quai hàm, cánh tay trái và không giảm khi nghỉ.

Hướng dẫn:

Ghi lại các triệu chứng: Bao gồm thời gian, cách thức xuất hiện, và các triệu chứng đi kèm.

• Đi khám bác sĩ sớm: Nếu cơn đau bụng không rõ nguyên nhân hoặc không giảm sau khi ăn kiêng, hãy khám tổng quát để xác định nguyên nhân.
• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ: Đặc biệt là các bệnh nhân có tiền sử bệnh tim mạch cần tuân thủ hướng dẫn điều trị.

3. Biện pháp phòng ngừa và điều trị táo bón ở người lớn tuổi là gì?

Trả lời:

Cải thiện chế độ ăn uống và lối sống là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị táo bón ở người lớn tuổi.

Giải thích:

Táo bón có thể do nhiều nguyên nhân, nhưng thường liên quan đến chế độ ăn nghèo chất xơ, uống ít nước và ít vận động. Các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón.

Hướng dẫn:

• Ăn nhiều chất xơ: Bao gồm rau xanh, trái cây, hạt lanh, và ngũ cốc nguyên hạt.
• Uống đủ nước: Đảm bảo uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày.
• Vận động thường xuyên: Đi bộ, tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày.
• Khám bác sĩ định kỳ: Đặc biệt là nếu táo bón kéo dài và không có dấu hiệu cải thiện.

Kết luận và khuyến nghị

Kết luận

Đau bụng liên tục ở người lớn tuổi là dấu hiệu cần được chú ý và thăm khám kỹ lưỡng. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm táo bón, chứng đầy bụng khó tiêu, sỏi mật và tắc ruột. Việc chẩn đoán gặp nhiều khó khăn do triệu chứng không điển hình và đặc điểm thay đổi của hệ tiêu hóa ở người cao tuổi.

Khuyến nghị

Những người lớn tuổi hoặc người chăm sóc cần đặc biệt chú ý đến các triệu chứng đau bụng và tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ ngay khi cần. Điều này sẽ giúp phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý tiềm ẩn. Hãy duy trì một chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh, đồng thời tham gia các hoạt động thể dục thường xuyên để duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Tài liệu tham khảo

• Vinmec. (2023). Đau bụng liên tục ở người lớn tuổi có cản báo điều gì?.
• National Institute on Aging. (2022). Digestive Diseases.
• World Health Organization. (2023). Ageing and health.